Mağaradakiler Kitabına Platon’un “Mağara” metaforuyla giriş yapmış Cemil Meriç. Güneş ışığı vuran bir kapı, sırtı kapıya dönük insanlar ve onların tek gerçeklikleri duvara vuran gölgelerden oluşan bir mağara. Bu mağaradan kurtulan, cisimlerin gerçeklerini, suyu ve güneşi gören bir kişi, eğer tekrar mağaraya dönüp insanlara bunu anlatmaya kalksaydı ona inanmazlar ve alay ederlerdi. İşte bu mağaradan kaçan ve insanlara gerçeği anlatmaya çalışanlar, aydınlardır. Bu metafordan hareketle kitabın birinci bölümünde “mağaranın dışındakiler” olarak aydınları anlatır yazar. Bu bölümü ikili bir ayrıma tutarak, Avrupa’da aydın yani entelektüelleri ve entelijansiya yani Rusya’da aydın kavramlarını ayırarak incelemiş. Eflâtun'un mağarası bu. Ancak içinde biz varız; Ali Suavi'den Hilmi Ziya'ya Türk aydınının yüz yıllık dramı. Batı aydını ve Rus İntelijansiyası. Entelektüel, karışık, anlaması ve sınıflandırması zor bir kavramdır Meriç’e göre. Sağa ve sola göre entelektüel tanımlamaları içinde çeşitli düşünürlerin entelektüel tariflerinide yazmış. Mağaranın Dışı araştırma-inceleme; Mağaradakiler ise deneme türüne girer. Mağaranın Dışı, her ikisi de birçok alt-başlıktan oluşan 'Entelektüel Yahut Avrupa'da Aydın' ve 'İntelijansiya Yahut Rusya'da Aydın' diye iki kısımdır. Mağaradakiler ise, gene kendi içinde alt-başlıklara ayrılan on üç kısımdan oluşur. Ecce Homo… Kitabın bu son kısmında kendinden bahsetmiş Cemil Meriç. Yabancılaşmasını, gitgellerini, düşünce dünyasında meydana gelen değişmeleri anlatır. “Kimi başında taçla doğar, kimi elinde kılıçla… Ben kalemle doğmuşum.” der Meriç. Şiirle başlar edebiyata, nesirle devam eder. Roman yazmaz. Deneme yazmaya karar verir. İşlediği türe insanı getirir, yaralı bir çağın insanını. Cemil Meriç inanılmaz bir veriyle karşımıza çıkıyor. O kadar çok kitaptan alıntı, söz, şiir, belge var ki bir yerden sonra nerede olduğunuzu şaşırıyorsunuz. Kitap gerçekten hiçbir kalıba sığmıyor. Bazen Marksizm'den bahsediyor, bazen tarihe giriyor, bazen inkılapları anlatıyor, şiire giriyor arada, bir yazarın nasıl hiciv yapacağını anlatıyor, farklı kavramlar üzerinde duruyor, dine değiniyor... Gerçekten harika bir eserdi. Çok büyük bir fikir insanının çok büyük bir fikir kitabı. Kitabı belli kalıplara sokmak bence saçma olur. Çünkü çok geniş bir yapısı var. Anlattığı şeyler asla belli konulara ya da idealara bağlı kalmıyor. Sürekli bir ilerleyiş, arayış var. Daima bir anlatı ya da kanıt bulunmakta. Kitapta tabiri caizse ne ararsanız var. Bu yüzden de biraz yoğun ve ağır bir kitap olduğunu düşünüyorum. Genel olarak ağır ve çok kapsamlı bir kitap. Kesinlikle okunmalı. Verilen hiçbir bilgi ya da görüş kanıtsız belgesiz bırakılmamış. Onlarca yazardan, kitaptan alıntı mevcut. Çok kıymetli bir fikir adamının çok kıymetli fikirlerinin bulunduğunu güzel bir kitap. Keyifli okumalar...

MağaradakilerCemil Meriç · İletişim Yayıncılık · 20032,964 okunma

··

1 artı 1'leme

·

1.781 görüntüleme

Bu yorum görüntülenemiyor

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Banu ARIK