İlyas kamyon şoförü. Tianshan ve Pamir dağlarının etekleri onun kamyonunun yükü altında her gün sürekli bozuluyor. Baytemir ise yol bakım ustası. O da sürekli İlyas ve diğer İlyasların yıktığı yolları tamir ediyor. Bu daha sonra Asel'le alegorik bir hal alacak bir hikayeye evriliyor. İkisinin de hayatı doğayla ve makineyle mücadele ile geçiyor. İlyas makineye hükmedebileceğini düşünen ama doğayı hesaba katmayan bir şoför. Hayatının dönüm noktaları da hep o anlarda. Çamura saplanan kamyonu sayesinde Asel'i tanıyan İlyas, römorkla geçebileceğini zannettiği dağ eteğine söz geçiremediğinde Asel'i kaybediyor. Baytemir ise doğanın en çarpıcı güçlerinden biri olan çığın altında buluyor karısını, savaştan döndüğünde ama aynı doğa ona Asel'i kazandırıyor. Yol makinelerinin, kamyonların, çığların arasında doğanın gazap verdiği kadar armağan da sunabildiğinin kanıtı Asel'i sahiplenmek bu ikisinin makineyi ve doğayı doğru ya da yanlış anlamaları sonucunda belirlenen bir yarış gibi. Savaş durgunluğundan sonra makineleşmenin hızının artmasıyla değişen insan mekanizması doğanın da etkisiyle Sovyet insanına henüz alışmadığı ya da anlayamadığı yeni bir düzen sunarken karakterleri dengeye oturtan sevginin bizzat kendisi. Sevginin emek olduğu gibi sevgi kavramını tek başına bir değer olarak almak yerine onu emeğe muhtaç haline getiren basit yanlış değerlendirmeye yüz vermiyor Aytmatov. Atıf Yılmaz'ın bakış açısı emeğin yüceltilmesinden yana olurken Sovyet yazar, sosyalist bir kazanım olan kutsal emek fikrini sevgiden ayrı değerlendirebiliyor. Hal böyle olunca Asel'in netliği, filmdeki Asya'nın ikircikli haline göre daha dengeli duruyor. Kamyonuyla İlyas, yol bakım makineleriyle Baytemir'in karşısında doğayı anlayamadığı için kaybediyor. Baytemir, Asel'i yeni düzenin dinamikleriyle yüzleşebilmesi ve kendi gücünün sınırlarında haddini bilen bir adam olabildiği için kazanıyor. Sovyet insanının çocukları Samet'in görüntüsünde -oyuncak da olsa- bir kamyon hediyesiyle aklı çelinmeyerek büyümeyi öğreniyor. Kalbinde hala İlyas'ı barındıran Asel, filmdekinden farklı olarak bir tercihin arasında kalmıyor. Baytemir'in aramızda hiç konuşmadan kabullendiğimiz tek konu o adamdı demesi, sevginin bütün yıkıcılığına karşın tıpkı Pamir Daĝları gibi yenilmez gücünü anımsatıyor. Selvi Boylum Al Yazmalım sosyalist düzende yeni çağın insanının doğayla hesaplaşırken sevgiyi anlayabilmesinin ve kabullenmesinin destanı. Sevgi sevgidir, tekildir, emeğe ihtiyacı yoktur. Gücü anlamsızlıkmış gibi görünen amansızlığında gizlidir.

Selvi Boylum Al YazmalımCengiz Aytmatov · Ketebe Yayınları · 20219,6bin okunma

·

187 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Muhammed Tiryaki