Milli Mücadele'de yapılan Rus yardımları hakkında:
Anadolu'da milli mücadelenin düzenlenmesi ve bilhassa ordunun yeniden teşkili sırasında, dışardan silah ve para yardımı için tek yönelebileceğimiz memleket, Şûralar Rusyası olarak görünüyordu. Rusya'daki iç ve dış savaşlara, ihtilalin getirdiği iktisadi takatsizliğe ve hatta açlıklara rağmen, Rusya'dan silah ve para yardımı için, Temsil Heyeti'nin daha Sivas'ta çalıştığı günlerden başlayan temaslar (Halil Paşa vasıtasıyla) Meclisin kuruluşundan sonra derhal resmi şekiller almıştı. Şûralar Rusyası bu yardım isteklerini prensip itibarıyla olumlu karşılamış ve çeşitli safhalardan geçen anlaşmalara varılmıştır. Prensip itibarıyla Rus yardımları şu iki yönde yapılacaktı:
a) Silah, mühimmat, malzeme ve para yardımı,
b) İcabında müşterek ordu hareketleri.
Bu ikinci kısım yardıma, yani müşterek ordu hareketlerine ihtiyaç hasıl olmadığı malumdur. Silah, mühimmat ve para yardımlarına gelince, Anadolu'nun istediği para yardımı, İstiklal Savaşının devamı süresince yılda 10 milyon altın Rus rublesi (yani 1.250.000 Osmanlı altını) idi. Bu paradan 1920 için 5 milyon kadar rublenin alındığı ve 1921-1922 devresinde ise bir yıllık taahhüde karşılık olacak miktarın ödendiği anlaşılmaktadır. Çeşitli listelerle başlıca şunlar istenmiştir: 100.000 tüfek, 300 mitralyöz, her tüfeğe 10.000 ve her mitralyöze 100.000 mermi ve mermileriyle 60 obüs topu, Bakü'daki 13 İngiliz topu, 100 cebel topu, 100.000 mermi, 5 uçaksavar batarya, ayrıca Alman tüfek ve cephanesi,
5.000 kılıç, 100.000 bomba, imalâtı harbiye, telsiz, saraçhane ve kumaş imalathaneleri tesisleri, kablolar benzin, v.s… Bu askeri mahiyetli yardımlardan elde edilebilen miktarlar hakkında kesin malumat yoktur. O zamanki ulaştırma güçlüklerini, hatta bazen imkânsızlıklarını da göz önüne alırsak, yardımın tamamiyle uygulanması mümkün olamazdı. Once özel surette başlayan yardım istek ve temasları, Büyük Millet Meclisinin açılışından sonra Moskova'ya gönderilen heyetçe, yönetilmişti. Ali Fuat Cebesoy'un fevkalade elçi olarak Moskova'ya gönderilmesinden sonra ise, elçilik ve kurmay heyetleri işi ele almışlardır. Cebesoy'un Moskova hatıraları bu konuya temas etmektedir. 1922'de Ukrayna Başkumandanı Fronze ile Ankara'da yapılan askeri yardım konuşmaları ve sağlanan yardımlar, bunların dışındadır.
Sayfa 385 - Remzi KitabeviKitabı okudu
21 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.