Dikkat spoiler içerir. Kırım Tatarlarının geçmişten günümüze yaşadıklarının anlatıldığı güzel bir eser. İlk olarak 1400lü yıllarda yaptıkları, Fatih Sultan Mehmet zamanında Kefe vb alındığı zaman yaşananlar, Moskova, Polonya, Litvanya ile olan çatışmaları, bir zaman Polonya ile anlaşıp Moskova'ya saldırmaları, sonra da Moskova ile anlaşıp Polonya'ya saldırmaları anlatılıyor. Kanuni Sultan Süleyman zamanında ilişkilerin genişlemesi, burada para ve ganimet karşılığında seferlere yardımcı olmaları, Devlet Giray, Sahib Giray, Gazi Giray gibi isimlerin bazen Moskova varoşlarına kadar akınlar düzenlemeleri, genel olarak yağma ve esirlerin satılması ile gelir elde etmeleri, ama Osmanlı gücünü yitirdikçe yavaş yavaş gelirleri azalması anlatılıyor. Nogaylar ile aralarında olan anlaşmazlıklar, 1774'de bağımsız olmaları, 2. Katerina'nın mutedil bir şekilde yaklaşması ama Osmanlı ve Rusların atmadığı giraylar ülkeye hakim olamayınca 1783 yılında ilhak edilmesi anlatılıyor. Burada dün ve diğer konularda özgür bırakılması, iltimas geçilmesi, Katerina'nın onları kazanma çabası, Potemkin'in bu yoldaki faaliyetleri ama o gittikten sonra sertlik yanlısı tutumlar anlatılıyor. 1900lü yılların başındaki milliyetçi akımlar, Gaspıralı ve diğerlerinin eğitim seferberliği, bilinçli halkın Milli bir komite kurması, Sovyet devriminden sonra muhtar bir cumhuriyet kurulması, ama Lenin gittikten sonra Stalin'in her şeyin üzerine sünger çekip asimilasyon yapması, 2. Dünya savaşında Almanları en başta kurtarıcı gibi karşılamaları ama onların da bağımsızlığa yanaşmaması, Sobyetler geri gelince çektikleri eziyetler anlatılıyor. Özellikle Tatarların ülkeyi en başta terk etmesi, tarım alanlarının itlafı, Rusların medeniyet göstergelerini tahribi, sonra çalıştıracak köylü bulamayınca onları getirmek istemesi, ama 1960lı yıllardan sonra çoğu Özbekistan'a gönderilen Tatarların dönme çabası, hukuk yoluyla yapılan mücadeleler, ama pek de bir işe yaramaması detaylıca anlatılıyor. Bir milletin kaderinin dış etkenler ile nasıl çizildiğine çok güzel bir örnek.

Kırım TatarlarıAlan Fisher · Selenge · 200926 okunma

323 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Serdar Poirot