Bazı brahmanlar ve çile dolduran budist rahipler, mutlak doğrular sorunu yüzünden çok tatsız bir tartışmaya girişmişler. Tartışmalar dünyanın sonsuz olup olmadığı, bedenle ruhun birbirinden ayrılıp ayrılmadığı gibi konular üzerineymiş. Her rahip kendine göre yorumlar yapıyor ve seslerini giderek yükseltiyorlarmış. Tartışmayı duyan Budda, onlara şu hikâyeyi anlatır.
Kralın biri körlerden kurulu bir topluluğu sarayına getirtmiş. Sonrada adamlarına bir fil getirmelerini emretmiş, körlerden biri ellerini filin başında gezdirmiş, bir diğeri hortumunu tutmuş, üçüncüsü hayvanın dişlerini, dördüncüsü ayağını, beşincisi kuyruğunu kavramış, özetle körlerin her biri filin başka bir yerine dokunmuş. Sonunda Kral körlere dönerek, "Fil neye benziyor?" diye sormuş. Elleriyle hayvanın başını tutan kör, "Çömleğe," diye karşılık vermiş. Kulağı tutan kör, "Tahıl çalkamaya yarayan alete," demiş. Dişlerini elleyenler, "Saban demirine," demişler. Kuyruğuna dokunanlar da, "Süpürgeye," diye yanıt vermişler.
Sonuç olarak kimi öyle, kimi şöyle, demiş. Ama aralarında büyük bir anlaşmazlık çıkmış ve kavga etmeye başlamışlar. Kral da uzaktan onları seyrediyor ve keyifle kahkahalar atıyormuş.
Budda hikâyeyi anlattıktan sonra, sözlerini şöyle tamamlamış, "Çilecilerin ve brahmanların da durumu böyledir. Her biri gerçeğin bir kısmını görüyor ama gene de; bu doğrudur, bu yanlıştır ya da şu yanlış olduğu için bu doğrudur diye iddia ediyorlar."
Bu noktada Zen kavramını küçük anekdotlarla anlatmaya çalışalım.
Bir rahip, günün birinde bir ermişe giderek aklını huzura kavuşturmasını istemiş. Ermiş bu istek karşısında şöyle demiş:
-Aklını bana göster, onu huzura kavuşturayım.
-Aklımı aradığım zaman onu bulamıyorum ki! demiş rahip.
-Görüyorsun ya aklını huzura kavuşturdun! diye bağırmış ermiş.
Başka bir karşılıklı konuşmada doğru yolu arayan kişi sorar:
-Kurtuluşa ermenin en iyi yolu nedir?
Karşısındaki kişiden soruyla karşılık gelir.
-Seni kim tutuyor ki?
-Kimse tutmuyor beni!
-Öyleyse ne gibi bir şeyden kurtulmak istiyorsun?
Kendini yaşamın doğal akışına bırakmasını bilmeyen ve doğruları hep başkasından öğrenmek isteyen kişilerin acıklı durumlarını gösteriyor bu anlatılar. Gerçekte Zen bilinen yöntemlerle öğretilemez. Onun yöntemi hiçbir mantıksal çözüm getirmeyen Koan yöntemdir. Bu yöntemi bilmeyen kişi de, bilen kişi de amaçtan uzaktır. Başka bir anlatımla hiçbirimiz bilge değiliz. Gerçeği belli sezgisel bir kavrayış, kaygan uçuşan izlenimler ve gelip geçen esrimeler halinde algılayabiliriz. Bunun için önce yanıtı olmayan sorular sorma saplantısından kurtulmalıyız.
Sayfa 104 - Pegem AkademiKitabı okudu
·
22 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.