Çoğumuz insanoğlunun düşünerek hareket eden ve mantıklı davranan bir varlık olduğuna, akılcı kararlar aldığına ve mantıksız davranışlar yapmadığına inanır... Bu kitap bu inancın doğru olmadığını, insan denen canlının çoğu zaman irrasyonel yani mantıksız şekilde hareket ettiğini veya düşündüğünü örneklerle açıklıyor... İnsan çoğu zaman aklındaki en taze, en güçlü fikir ile, aklına ilk gelen fikir ile hareket eder. Bulunabilirlik hatası denen bu durum insanı düşünce ve davranışlarında irrasyonelliğe götürür... İnsan doğası gereği çabuk, hızlı düşünmek ve karar vermek ister, kafasındaki kısayollar ve kalıpyargılar ile düşünce beyan eder, davranışta bulunur... Uzun süre düşünmek, tahlil etmek hem düşünende hem karşı tarafta hoşnutsuzluk yaratır... İnsan bir otorite figürünün idaresinde iken yönetenin mantıksız, şiddet içeren, ahlak dışı emirlerini yerine getirmeye meyilli hale gelir, mantıklı hareket etmeyi bırakır... Yine bir topluluk içinde iken bireysel olarak yapmayacağı şiddet içeren davranışları yapabilir... Stresin, dürtülerin ve yoğun hissedilen duyguların da mantıklı hareket etmemizin önüne geçtiğini az çok tecrübe etmişizdir... İnsanların fikirlerinin, düşüncelerinin, inandıklarının yanlış olduğu kanıtlanmasına rağmen, gerçeklerle yüzleşmekten kaçındıklarına, yüzleştikleri zaman reddettiklerine, kendi yalanlarını veya yanlışlarını savunduklarına, açık olan gerçeği, doğruyu kabul etmediklerine çevremizde tanık oluruz sıklıkla... İnsanoğlu neden sonuç ilişkisi kurarken yanlış çıkarımlar yapar, bulunabilirlik hatası ve hale etkisi gibi nedenlerle somut olan ilişkileri dahi kendi yargılarıyla yorumlar, yanlış sonuçlar üretir. İnsanlar geri dönüş önyargısı diye tanımlanan bir yanılsama yaşarlar, gerçekleşmiş bir olayın aslında kaçınılmaz olduğunu iddia ederler, olayın birçok farklı nedeni bulunmasına rağmen kendi görüşlerine uygun gerekçeler benimser veya uydururlar, hafızalarını çarpıtırlar ve bu nedenle yaşananlardan gerekli dersi almazlar, neden sonuç ilişkinin çoğu zaman yanlış kurarlar. İnsan bir hikaye oluşturur, sonra bu hikayeye uygun deliller, nedenler yaratır veya olanları çarpıtır, sonra bu nedenlerle hikayesini doğrular, kendi hikayesinin veya görüşlerinin yanlış olacağını düşünmez. İnsanoğlu çoğu zaman hata yapmasına rağmen sezgileriyle karar vermeye çalışır, olasılıkları, ihtimalleri, sayısal verileri kullanmayı sevmez veya gereksiz bulur... Kitap bir kısmı yukarıda açıklanan durumların analizini yapıyor, irrasyonelliğimizi yüzümüze vuruyor...

İrrasyonelStuart Sutherland · Domingo Yayınevi · 2015501 okunma

·

8 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.