Ahmed b. Hanbel, Ehl-i Hadis'in en büyük imamıdır. Sened'e çok büyük ehemmiyet vermiş ve hadisleri Peygamber'e itisål ettirmeğe çalışmıştır. O tabiatı icabı, hadis yolunu çok genişletmek istemiştir. Akıl dan ziyade nakl'e ehemmiyet vermiştir. Bu sebeple, Ebû Hanife ekolüne karşı, onun öncülük ettiği hukuk mektebine Ehli Hadis namı verilmektedir. ..
Ahmed b. Hanbel nas bulunan meselede onunla fetva verir ve başka bir şeye iltifat etmezdi. Bu sebeple nassı, sahabilerin fetvalarına tercih ederdi. Sahabilerin bazısının vermiş olduğu fetvalara, diğerlerinin muhalif oldugunu tesbit edemez ise, bunları esas olarak alırdı: Rivayet eden sahabi bilinme yen, yani mürsel hadisi de delil olarak kabul ederdi. Zaif hadis nămıyla anılan, yani mevzu olduğu sabit olmayan hadisi ise, kıyas'a tercih ederdi. Ahmed b. Hanbel, Kitab ve Sünnet'te bulamadığı mesele hakkında, Sahabilerle, Tabiin'in kavline bakar, mürsel ve zaif bir hadis de bulamadığı takdirde, kıyas'a başvururdu. Hallål, onun "Şafii'ye kıyas'ı sordum, 'Ona ancak zaruret halinde başvuru- lur diye cevap verdi." dediğini nakletmektedir. Onun icma hakkındaki görüşü de geniş değildir. Bu husustaki davranışını, ihtiyatlı, hatta sıkı ve dar görmek mümkündür. Onun fıkıh ekolü, nassa geniş yer veren bir hüviyet taşımaktadır. Bu sebeple onu genişletmek, alabildiğine genişletmek istemiştir. Onun, hadis toplamaya girişmesinin, çok uzun seyahatlar yapışının sebebi de budur. Böylece İslamî hükümlerin tatbikatı hususunda geniş bir müdevvenât toplamış ve hadisi tam bir ilim disiplini haline getirmiştir. Onun ve tilmizlerinin yaptığı iş, tarih ve tarihçiler için, hukuk tatbikatı ve hukukçular için çok mühimdir. Böylece o, İslâm hukukunun, hatta iman manzumesinin tatbikatını, cemiyetlerdeki tesir ve akislerini, tam bir ayna olarak ortaya koymuştur. Bu açıdan, onun ve talebelerinin yaptığı iş ve vücüda getirdikleri eserler, İslâm medeniyetinin ve âleminin en büyük äbidelerinden biri sayılmalıdır. Onun yolunun karakteristik vasıflarından biri de "sedd-i zerayi" denilen, harama sebep olan şeylerin ve vasıtaların yasaklanmasıdır
Sayfa 605
·
121 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.