On altıncı yüzyılın geç kırklarıyla erken ellilerine Türk denizcilik tarihinin iki önemli şahsiyeti damgasını vurmuştu. Bunlardan ilkine, haritacı ve denizci Piri Reis'e daha önce değinmiştik. Basra'yı bir Portekiz saldırısına karşı başarılı bir şekilde savunan Piri Reis, bunun ardından Süveyş'ten gelen bir Osmanlı filosunun komutasını üstlenmiş ve 1552'de daha üstün bir Portekiz gücünü yenilgiye uğratarak Maskat'ı Portekizlilerden çekip almıştı. Ayrıca büyük Hürmüz kalesini ele geçirmeyi denemiş ama bunun yanı sıra Basra Körfezi'ndeki birkaç daha küçük çaplı çatışmadaki başarısızlığı bu büyük denizcinin idam edilmesine yol açmıştı. İkinci şahsiyet anlı şanlı bir kaptan ve levent olan "Doğu'nun Barbaros'u", Sefer Reis'ti. Sefer muhtemelen 1538'deki Gucerat harekâtına katılmış, geç kırklardan itibaren de küçük bir filonun idaresini ele alıp Muha'daki (Resim 92) üssünden yola çıkarak Hint Okyanusu'nun her yerindeki Portekiz gemilerine baskınlar yapmıştı -onun küçük, hafif kaliteleri* her zaman daha ağır Portekiz gemilerini geçiyordu-. Sefer Reis, Maskat'ın 1554'te (Piri Reis'in başarılı fethinden topu topu iki yıl sonra) Portekizlilere feci bir şekilde kaybının ardından, sadece dört hafif gemiyle muzaffer Portekiz filosunu Umman Denizi'nden ta Hindistan'a kadar kovalayarak, leventlik tarihindeki en gözü pek harekâtlardan birini ortaya koymuştu. Orada sadece servet değerinde mallarla yüklü dört Portekiz ticari gemisini ele geçirmekle kalmamış, bir Portekiz savaş gemisi bunları geri aldıktan sonra bile aynı tekneleri ikinci defamüsadere etmeyi becermişti; hatta ganimetleri arasına bir de savaş gemisi katıp Muha'ya zaferle ve toplam dokuz gemiyle dönmüştü. 1556'da Hindistan'a yaptığı bir başka gözü pek baskın iki Portekiz gemisini daha ele-geçirmesiyle sonuçlanmış ve 1558'de ana üssü Muha'yı zapt etmeye kalkışan önemli bir Portekiz gücünü ağır bir yenilgiye uğratmıştı. Seferleri o kadar başarılıydı ki 1550'lerde kısa bir süre için Osmanlı İmparatorluğu aracılığıyla yapılan baharat ticareti Portekiz aracılığıyla yapılanı arkada bırakmıştı. 1565'te o zamana kadar Hint Okyanusu'ndaki bütün bir Osmanlı filosunun kaptanlığına [Süveyş Kaptanı]terfi ettirilen Sefer Reis, açık açık Portekizlilerin Hint Okyanusu'yla bağlantısını iyiden iyiye kesmek amacıyla, Doğu Afrika sahilinden aşağıya doğru uzanan Portekiz mülklerine baskın yapmak üzere on gemiyle Muha'dan tekrar denize açılmıştı. Ancak Sokotra Adası açıklarında hastalanmış ve kısa bir süre sonra Aden'de ölmüştü. Portekiz elçisi Mattias Bicudo Furtado onun anısına yazdıklarında isabetli bir şekilde şöyle demişti: "Doğu'nun bütün topraklarında bize onun kadar korku salan kimse yoktur."
Sayfa 154 - Ayrıntı YayınlarıKitabı okudu
·
45 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.