Aydınlanma sonrası düşünce – romantizm, romantik nasyonalizm, faşizm, Nazizm, faydacılık, davranışcılık, bilimizm vs ‐ selefilerinin meşgul olduğu aynı teolojik meselelerle uğraşarak doğa ile özgürlük çelişkisini aşmaya teşebbüs etti. Politikada komünizm, Nazizm, faşizm.. gibi seküler dinler yine aynı çelişkiyi dünyayı dönüştürme projeleri ve politik eylem vasıtasıyla aşma teşebbüsleriydi. Bu gelişmelerin neticesinde modern ütopyalar dinî ütopyaların yerini aldı.