Platon'nun gerçekten Sokrates'in öğrettiklerini mi, yoksa onun söylemesini arzu ettiği şeyleri mi aktardığı hâlâ tartışılmaktadır, ama mesaj yeterince açıktır: Sokrates, dünyada bir insanın yapabileceği en önemli şeyin, nasıl iyi bir hayat yaşayacağını anlaması olduğunu söylemektedir. Pekâlâ, bir insanın hedeflemesi gereken iyi hayat nedir? Sokrates'in düşüncesine göre bunu anlamanın tek yolu iyilik, adalet ve gerçekle ilgili tartışmaları dikkatle incelemektir, kısacası insanların uğruna yaşadıkları değerleri öğrenmeye çalışmaktır. Sokrates daha birçok şey söylemiştir ama öğrettiği en önemli şey, vardığı sonuçlardan çok, genel eğilimler ile sonuçlara ulaşma yollarıdır. Normalde doğal karşılanan her şeyi sorgulamaktaydı. Sonunda, MÖ 399 yılında, Atina'da devletin kabul ettiği tanrıları inkâr etmek ve öğretileriyle gençler üzerinde bozucu etki yapmakla suçlanarak mahkemeye çıkarıldı. Bu suçları birçok yolla işlediği söylendi: Atina kurumlarına saygısızlık telkin ederek, demokrasiyle ve kamu ahlakıyla alay ederek (özellikle Homeros'tan bazı pasajlara yaramazca atıf yaparak) ve gençlere ebeveynlerine saygısızlık etmeyi öğreterek. Bu tür suçlamalar politik düşmanlığı maskelemek için yapılmış olabilir. Bununla birlikte mahkemesinin ve mahkümiyetinin meşruluğuyla ilgili bir kuşku bulunmamaktadır. Demokrasi alışılagelmiş olmayan görüşlere tahammül konusunda diğer yönetim biçimlerinden daha toleranslı değildir. Sokrates'e intihar etmesi emredildi, o da intihar etti. Devletin onu mahkûm etmeye hakkı olduğunu ve polisin en iyi yurttaşlarından bunu bekleyebileceğini düşündüğü anlaşılıyor. O zamandan beri günlük inançlarımizı sorgulayarak kendi halimizdeki memnuniyetimizi sarsmaya ve aşina olduğumuz fikirlere yeni bir işıkla bakarak eksikliklerimizi göstermeye istekli insanlar olmuştur. Sokrates aklın gücünü abartmakla ve bunu sadece olumsuz şekilde kullanmakla itham edilmiştir, ama hataları ortaya koymak ve entelektüel saçmalıkları ortadan kaldırmak, gerçeğin bulunması için gerekli bir adımdır. Bununla birlikte, öğretisi geleneksel yapıları bir arada tutmaya yardımcı olmadı ve polis, sonunda, insanlara ait tüm kurumlarda olduğu gibi, sorgulanmayan varsayımlara dayanmaya devam etti.
Sayfa 129 - İnkılap KitabeviKitabı okudu
19 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.