Kültür dediğimiz şeyin net bir tanımını yapmak oldukça güçtür. Örneğin Amerikalı iki antropoloğun yaptığı çalışma neticesinde 164 farklı tanımı belirlenmiştir. Bizim de yapacağımız hemen hemen hiçbir tanım yanlış olmayacaktır ama her daim eksik kalacaktır. Çünkü içine aldığı alt başlıklar yaşamın her alanına tekabül eder genişlikte. Kitapta da, kültür olgusunu zihinde canlandırabilmeniz için elinden geldiğince içine aldığı alt başlıkların varlığını aktarmaya çalışıyor. Başlıkların sadece girizgah tanımı var, geniş içerik epistesini yansıtmak mümkün değil. Bunu aktarmak için ciltler ve ciltler dolusu kitaplar yazmak gerek. Marx'ın Kültür tanımı bunu çok iyi özetler nitelikte " Kültür, doğanın yarattıklarına karşılık, insanoğlu'nun yarattığı her şeydir" der. Muhtevası içine giren veya onu etkileyen birkaç başlığı aktarmak gerekirse şöyle; Coğrafya: Yer, iklim, toprak, hayvan, bitki İnsan Biyolojisi: Antropoloji, somatoloji, genetik, ırksal yakınlık, beslenme, fizyolojik bilgiler Demografi: Nüfus, doğum/ölüm hızı, iç/dış göç, nüfus yapısı ve politikası Tarih: arkeoloji, dağılma, yazılı tarih, keşifler ve yaratıcılık, akültürasyon, sosyo kültürel değişme, tarihi inşa Dil: Konuşma, sözcük, gramer, sentaks, fonoloji, uslup, lehçeler, ağızlar Besin Kaynakları; Yıllık üretim takvimi, toplayıcılık, avcılık, balıkçılık, hayvancılık Aile: yaşadığı yer, poligami, geniş aile, hane halkı, çekirdek aile, çocuk Daha da çoğaltılabilir: Tarım, Akrabalık Grupları, Haberleşme, Kaynaklar, Giyim-Kuşam, Doğal Zenginlikler, Mimari Yapılar, Yerleşmeler, Hükümet, Cinsiyet, Eğitim, Din, İnançlar, Enerji Kaynakları, Mal-Mülk, Makineler, Askeri Teçhizat, Savaş, Finans, İşler/İşçiler, Turizm ve Ulaşım, Sanat, Eğlence, Siyasal Davranış, Bireylerin Psikolojisi ve Seçimleri, Sosyal Gen vb. gibi çokça başlığı içine alan, sınırları çizilemeyen bir olgudur. Kültür; öğrenilir, tarihidir ve süreklidir. Toplumsaldır, ideal ya da idealleştirilmiş kurallar sistemidir. İhtiyaçları karşılar ve doyum sağlar. Dinamik ve her daim değişkendir. Soyut bir kavramdır ama tüm güçlüğe rağmen tanımlanmaya değer olmasının en büyük önemi bütünleştirici olmasıdır. Tek bir yapıdaki ulus içinde çok katmanlı insan dokularını ancak aynı kültürel havuz içinde bir arada tutabilirsiniz. Ülke içinde farklı kültürlerin keskin yapıları olumsuz birçok sorun var edebilir. Kültür ve alt kültür dizisi içinde belli noktalarda esneklik tanılarak aralarında bir bağ kurulur. Kültürün muhtevası her ulus için değişir ama önem ve değeri aynıdır. Güvenç şunu belirtir; her kültürel sistem, kendine uygun insanı belli süreçlerle yetiştirmekte ve eğitmektedir. Yani insan kültürü, kültür insanı var eder. Farklı bir kitapta da şöyle bir yazı okumuştum "Kültürel değerlerin kendilerine verdiği alışılmış desteklerden yoksun kalan insanlar bir kaygı ve cansızlık bataklığında debelenmeye başlar.” Öyle sanıyorum ki farklı bir ülkede yaşam zorluğunun temel sebebi bundan; içinde olduğu topluluğun kültüründe pişmemiş olmak, kolektif davranışlarına hakim olamamaktan gelir. Çünkü aslında kültür, öğretilmiş bir yaşam tavrıdır. Damak tadınızı, insan ilişkilerinizi, grup davranışınızı, inançlarınızı, acılarla baş etme şeklinizi, neşe muhtevanızı, törenleri sergileme biçimlerinizi, ahlak yapınızı ve estetik algınızı vb. belirleyen bir olgudur. İçinde doğduğunuz ve yetiştiğiniz ulus sınırları içindeki her bireyle sosyal geniniz aynıdır. Genel olarak aynı şeyleri komik, hüzünlü, gayriahlaki, acı verici, heyecanlı, güzel, çirkin vb. buluruz. Anlamlarınızı var eden bu topluluktan kopup, başka ulusun kendine ait kültür yapısı içine girdiğiniz zaman neye güldüklerini, üzüldüklerini, sevindiklerini, hassasiyetlerinin neler olduğunu bilemezsiniz. Onları anlayamama ve anlaşılamama kaygısı yaşarsınız. Bu diyalektik düşünme akışı kültürün ne denli önemli olduğunu ifade ediyor aslında. Sınırları içinde yaşadığımız ülkenin kültür ve alt kültürlerini bilmek, tarihini bilmek kadar elzem bir konudur. Anlamaya çalışmak için okumak, deneyimlemek ve algıları açık bir şekilde gözlemlemek gerek. Öte yandan bunun taşıdığı bir risk de vardır. Bize ait olanla, kültüre ait olan arasında bir varlık yaratıyoruz. Öz varlık tanımı yapmak oldukça güçtür belki ama bazı hassas zamanlarda hangisi bize ait, hangisi kültürün belirlediği, bu ayrımı yapabilmek de önemlidir diye düşünüyorum.

İnsan ve KültürBozkurt Güvenç · Remzi Kitabevi Yayınları · 1979133 okunma

·

92 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Mel