Beyaz gemi yazarla tanıştığım ilk kitabıdır ama son olacağını sanmıyorum. Böylee bi kitabı neden daha önce okumadığım için pişmanlık duydum. Beyaz Gemi, Sovyetler Birliği döneminde (1970), insanların fikirlerini açıkça belirtmekten çekindiği, fikir özgürlüğü denilen şeyin olmadığı bir dönemde, yazılmış ve yayımlanmıştı. Bunun gibi diktatörlük ve baskıcı yönetimlerinde insanlar fikirlerini açıkça dile getiremediğinden, anlatmak istediklerini semboller vasıtasıyla anlatırlardı. Bu semboller bazen bir şiir olurdu, bazense bir roman. Yani Cengiz AYTMATOV bu eseri semboller üzerine yazmıştır. Örneğin romanda, unutulmaya yüz tutmuş millî kültür ve değerlerini torununa aktarmaya ve onu bu şekilde yetiştirmeye çalışan bir Kırgız köylüsü olan Mümin dede karşısında; öz benliğini tamamıyla yitirerek, Rusların kulu olma derecesine gelmiş bir karakter, Orozkul vardır. Ruslara kul olan Orozkol gibileri sarhoş, rüşvetçi, kötü kalpli ve değeri olmaya kişilerdir. Romanda Orozkul'un çocuğunun olmaması kominist sisteminde sonu tükenecek mesajını verir. Roman neredeyse bu tezat üzerine kurulmuştur: Millî kültür ve değerlerini unutmamaya ve yeni nesilleri bu şekilde yetiştirmeye çalışan Kırgız Türkleri ve öz benliklerini unutmuş, Ruslarla iş birliğine girişerek yozlaşmış Kırgızlar. Ayrıca bu kitapta sadece yazarı ile değil bi çocukla da tanıştım. Yalnız , anlaşılmayı bekleyen , anne babası tarafından terk edilen, dedesiyle yaşayan, küçüçük şeylerle mutlu olabilen bi çocuk. Kayalarla, otlarla, dedesinin aldığı çantayla konuşan yalnız bi çocuk. Ve bir de dürbünüyle beyaz gemiyi izleyip hayallere dalan umut dolu bi çocuk. Kitapta farketttiğim en önemli şey ise çocuğun adının olmamasıdır. Baskıcı diktatörlüğün ezip geçtiği çocuktur. Kitapta geçen bazı sembollerde biri de Beyaz Gemi evet kitabın başlığıdır. Beyaz özgürlüğün rengidir, gemi ve göl ise “sonzuzluğu” çağrıştırır. Sadece dedesi tarafından sevgi görür çocuk. Dedesinin anlattığı Maral ana efsanesine inanır ve bağlı kalır. Bir gün Maral ana'nın gelmesini bekler. En çokda Teyzesi Bekey için boynuzuyla bir beşik getirmesini ister. En çok dedesi tarafından sevilir dedim yaama en çok da dedesi tarafından ihanete uğrar. Çünki dedesi çocuğun bağlı kalmasını ve kendisininde bağlı kaldığı efsanevi Maral ana (geyik) öldürür. Kitaptaki son beni o kadar etkiledi ki boğazım düğüm düğüm oldu. Ama benim için Çocuk nihayetinde balık olup beyazz gemiye ulaşmıştı. Yani sonsuz bi özgürlüğe. “Onun iki masalı vardı. Biri kendisinindi ve başka kimse bilmezdi. Ötekisini ise dedesi anlatmıştı ona. Sonra ikiside yok olup gitti...” diye başlıyordu kitap. Ve sonunda sana senin sözlerini tekrarlayarak veda ediyorum: "Merhaba Beyaz Gemi, ben geldim!"

Beyaz GemiCengiz Aytmatov · Ötüken Neşriyat · 201870,3bin okunma

·

30 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

K.