M.Ö. 9. yüzyılda diğer bir ifadeyle yaklaşık olarak 2800 yıl önce yaşadığı ve İzmirli (Smyrna) olduğu tahmin edilen ünlü ozan Homeros'un kaleminden (M.Ö. 8. yüzyılda kaleme alındığı düşünülmektedir) muhteşem bir yapıtla karşı karşıyayız. Kendisinden yaklaşık olarak 400 yıl önce gerçekleştiği düşünülen efsanevi Troya Savaşı'nı destansı bir şekilde anlatır. 30 yıl sürdüğü tahmin edilen bu büyük savaşın sadece kısa bir bölümünü anlatır İlyada. 24 bölümlü ve 16.000'i aşkın dizeye sahip bu koca destan, Troya Savaşı'nın 9. yılında tam 51 günlük gelişmelere ayna tutar. Troya Savaşı'nın Homeros'un yaşadığı dönemden çok önce yani M.Ö. 1200 yıllarında yapıldığı düşünülmektedir. Diğer bir ifadeyle söyleyecek olursak günümüzden yaklaşık olarak 3222 yıl önce. Homeros'un M.Ö. 9. yüzyılda yaşadığının tahmin edilmekte olduğunu ifade etmiştik fakat ilk olarak ismine tarihi kaynaklarda M.Ö. 7. yüzyıldan itibaren rastlanılmaktadır. Homeros'un bu eserinin çerçevesini oluşturan temel konu Akhalar (Yunanlar) ve karşılarında yer alan Troyalıların savaşıdır, fakat Homeros bu büyük destanı Akhalar için yazmıştır. Buna rağmen Homeros'un iki taraf arasında taraf tutmayı sevmediğini de belirtelim. Kısaca Akhilleus'un (Aşil) Akha ordularının başkomutanı Agamemnon'a karşı öfkesi yüzünden savaşı bırakıp barakasına çekilmesiyle başlayan bu hikaye (Yunan ordusu o esnada vebadan kırılmaktadır. Yunanlar bu durumu Tanrı'nın bir cezası olarak yorumlamaktadır. Tanrı'nın gazabınının sebebini öğrenmek için de bir kâhine başvururlar. Kâhinden öğrendiklerine göre Yunanlıları cezalandıran Tanrı Apollon'dur; Yunanlılar Troas bölgesinde ele geçirdikleri küçük bir yerleşim yerinde Apollon rahibinin kızını kaçırmışlar ve bu kızı Agamemnon'a savaş ödülü olarak teslim etmişlerdir. Tanrı Apollon'un öfkesi buradan kaynaklanmaktadır. Kız babasına geri verildiği takdirde bu felaket engellenebilecektir. Agamemnon kızı vermeye niyetli değildir fakat buna mecbur kalınca da karşılığında Akhilleus'un cariyesini alacağını söyler. Bu duruma Akhilleus karşı çıkar. Tam birbirlerine girecekleri sırada Tanrıça Athena araya girer ve Akhilleus kendi payına düşen kızı (Briseis) Agamemnon'a bırakır ve savaştan çekilir) arkadaşı Patroklos'un ölmesiyle beraber savaşa geri dönüşü, Troya kahramanı Hektor ile çarpışarak onu öldürüşü, akabinde ölüsünü Troya surlarının çevresinde savaş arabasına bağlı olarak sürüklemesi ve sonunda insafa gelip Hektor'un cansız bedenini onun babası olan Troya Kralı Priamos'a geri vermesiyle biter. Bu topraklarda (Çanakkale başta olmak üzere Ege suları ve çevresi) asırlar önce yaşanan bu ünlü savaşın hikayesini bizzat o döneme yakın yaşayan bir ozanın kaleminden ve bu ozanı ve ortaya koyduğu bu eşsiz yapıtı daha anlaşılır kılmak adına ünlü bilginimiz Azra Erhat'ın o döneme dair yaptığı değerli açıklamalarla okumak harika bir şey. (Azra Erhat'ın ''Mitoloji Sözlüğü'' eşliğinde okursanız daha faydalı olacağına inanıyorum.) Şunu da belirtmemiz gerekir ki Troya Savaşı'ndan bugüne asırlar geçmesine rağmen Troya Kenti'nin keşfi yaklaşık olarak 150 yıl önce henüz gerçekleştirilebilmiştir. (Bu keşfin hikayesi de çok ilginçtir fakat şu anda konumuz dışındadır.) Bu başyapıtla birlikte M.Ö. 1200'lü yıllara adeta muhteşem bir yolculuk yapıyoruz. Bu yapıt asırlar öncesi yaşanan bu savaşı adeta yeniden canlandırıp bize bu savaşın canlılığını yaşatmayı başarıyor. *Troia (İlion/İlyada) Not: Bu yapıtla birlikte Homeros'un ''Odysseia'' ve yine Roma imparatorluk ideolojisini oluşturan Vergilius'un ''Aeneis'' yapıtında da aynı tadı bulabilirsiniz.

İlyadaHomeros · Türkiye İş Bankası Yayınları · 20147,3bin okunma

·

25 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

ahmet