Aristo Neden 'Politea'yı en iyi yönetim biçimi görmüştü?
Aristoteles aslında en iyi yönetim olarak politeia’yı seçerken, bahsettiği şey, en ideal yönetimin bu olduğu değildir. Ayrıca hocası Platon gibi bir ideal devlet tasarımına girişecektir. Politeia’nın en iyi yönetim oluşu, diğer yönetim biçimlerine göre düşünülmelidir. Şöyle ki gerçek anlamda bir monarşi çok üstün, hatta tanrısal yeteneklere sahip bir kralın varlığını gerektirir. Aynı şekilde gerçek bir aristokrasi de mutlak anlamda erdemli yurttaşların varlığına de mutlak anlamda erdemli yurttaşların varlığına dayanır. Ne tanrısal bir kral ne de gerçek anlamda erdemli yurttaşlar her yerde bulunabilir. Öyleyse bu tür istisnai durumları gözetmek yerine polis’lerin çoğu için geçerli en iyi yönetimi arzulamak gerekir ki işte bu da politeia’dır. Politeia karma bir siyasal yönetim biçimidir. Zenginliği ve yoksulluğu, demokrasiyle oligarşiyi bünyesinde harmanladığı için, bu iki aşırı ucun doğru ortasıdır. Bu yanıyla iktidar ne çok zengin, ne çok yoksul yurttaşlara dayanır. Bu tehlikeli yakınlaşmayı önleyecek orta sınıf, iktidarın asıl gücüdür. Orta hâlli bir mülkiyet rejimi politeia için önemlidir çünkü Aristoteles’e göre, aşırı yoksulluk ve aşırı zenginlik erdemli bir yaşam sürmeye elverişli değildir. Yoksulluğun altında ezilenler boynu bükük, yönetmeyi bilmeyen, yalnızca hükmedilmekten anlayanlardır. Zenginler ise itaat etmeyi bilmedikleri gibi, öğrenmek bir yana, sürekli despotça hükmetmek isterler. Oysa “devlet, olabildiğince benzer ve eşit insanlardan oluşmayı amaçlar; bu koşul ise başlıca orta sınıfta bulunur.” Aristoteles’in orta sınıfı önemsemesi boşuna değildir çünkü ona göre bu sınıf, toplumda değişimi en az isteyen sınıftır. Değişimden korkar çünkü yoksulların aksine, kaybedeceği şeyler vardır. Daha fazla zenginleşmeyi kuşkusuz bu sınıf da arzular ama öbür yandan zenginleşeyim derken eldekini kaybetmek korkusu bu sınıf için önemlidir. Bu korku yüzünden kolayca baştan çıkarılamaz. Olabildiğince aşırı uçlardan uzak durmaya çalışır.
·
76 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.