1492'de İspanyadaki Engizisyondan sonra Osmanlı topraklarına göç eden Musevileri Osmanlı Sultanı Selanik'e yerleştirdi. 1900'lerde Selanik'te 118.000 kişi yaşıyordu, bunların 26.000'i Müslüman Türk'tü. 16.000 Yunan, 10.000 Romalı ve 66.000 Yahudi vardı. Bunların %70'i Sabetaist, Sabetaycı veya Dönme idi ve Selanik Osmanli topraklarındaki en büyük Sabetaist nüfusa sahip şehirdi. Kendilerine ait okulları vardı, bunların arasında en meşhur olanı da Şemsi Efendi Okulu idi. Bütün Sabetaistler Şemsi Efendi, Hayati Efendi, Selim Efendi gibi, Efendi diye çağırılırlardı.
Bir gün Mustafa adında bir çocuk, bir okula katıldı. Zeki ve çalışkan bir çocuktu. Öğretmeninin adı da Mustafa'ydı ve öğretmeni kendisini öğrencisinden ayırmak için, ona Türkçe'de mükemmel ve olgun anlamına gelen Kemal adını ikincil isim olarak verdi. Küçük Mustafa öğretmeninin verdiği ismi hak ettiğini ispatlamıştı. Şemsi Efendi okulundan mezun olduktan sonra, Askeri okula girdi ve sonrasında Osmanlı memuru oldu. Vurgulamak zorundayım ki, bu şemsi Efendi okuluna Sabetaist ailelerin çocukları kabul ediyordu.
19. yüzyılda, Sultan Abdülhamit zamanında Genç Türkler hareketi Selanik'te başladı. Bu Genç Türklerden birisi de Mustafa Kemaldi. Genç Türkler Sultan'ın vermeye hazır olmadığı özgürlüğü istiyorlardı.
#Sabetaistlerin Selanik'ten İstanbul'a Transferi#
Birinci Dünya Savaş'ında Almanya ve müttefiki Osmanlı İmparatorluğu yenilince, Yunanistan ve Türkiye arasında nüfus değişimi gerçekleşti. Türkiye'deki Yunanlılar Yunanistan'a gönderilirken, Selanik'teki Türk'ler Türkiye'ye göç ettiriliyordu. Selanik'teki Sabetaistler Musevi olduklarını açıkladılar ve Selanik'ten ayrılmayı reddettiler. Ancak geçmişte, Selanik Hahambasiligi, bu insanların Musevi olmadıklarını, Müslüman olduklarını iddia etmişti. Böylece hepsi İstanbul'a ve Türkiye'nin diğer bölgelerine gönderildiler. Bu tarihte çok iyi eğitim görmüş 35.000 kişi kadarlardi. İstanbul'a geldikten sonra, politikaya girdiler ve Genç Türk hareketini yeniden yarattılar. Mustafa Kemal Paşa'da politikaya girdi ve Sultan'a karşı bir cephe aldı. Bunun takipçilerine karşılık Sultan'da Mustafa Kemal Paşa'yı bir fermanla orduda müfettiş yaptı. Bu, Sultan'ın, Mustafa Kemal'i başkentten ve kendi yolundan uzaklaştırmak için bir yöntemiydi. Mustafa Kemal, Sultan'a karşı bir harekete girişmek için Samsun'a gitmek için İstanbul'dan ayrıldı. Sultanlığı ve Halifeliği lav etmek için büyük mücadele verdi başarıya ulaşana kadar çok çalıştı. Bir diktatör oldu ve Türklerin atası anlamına gelen Atatürk adını aldı. Modern Türkiye artık onun çizdiği yolda ilerliyordu. Suriye Şam'daki Sabetaist nüfusu artık Osmanlı egemenliği altında değildi Adana, Antalya ve Mersin gibi şehirlere göç etmeye başladılar.
Sayfa 12
·
44 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.