Celal Bayar; Kuvay-ı millliye döneminin Galip Hoca’sı, ileri düzeyde teşkilatçı, ilk ittihatçılardan, Osmanlı mebusan meclisinde sonra TBMM de vekil, iş bankasının kurucusu, başvekil, muhalefetin sözcüsü, cumhuriyetin 3. Reis-i Cumhuru ve şüphesiz türk siyasetinin önemli aktörlerinden. Mehmet Sayar, Türki cumhuriyetlerle ilgili çalışmaları olan bir profesör. İlk defa okudum, dilini beğenmedim. Kendi yargılarını bir ropörtaj için gereksiz derecede ortaya dökmüş. Yazara göre darbeciler ve taraftarları, “Bayar ve arkadaşlarını, Türkiye'ye hürriyet ve demokrasi rejimini getirdikleri ve komünizme barınma imkanı vermedikleri için haksız bir şekilde 27 Mayıs 1960'ta bir darbe ile cezalandırmışlardır.” Ve sonra ropörtaj için sorular daha iyi seçilebilirdi Kıbrıs meselesi, 6/7 eylül olayları ve dönemin bazı tartışmalı mevzuları hiç yok, gerçi sorsaydı da Celal Bayar yine kendi cevaplarını verirdi muhtemelen. Burada İsmet Paşa'nın 1932 yılında SSCB seyahati sonrası sosyalizme meylettiğini, örneğin her bakanlığa bir siyasi komiser atadığını söylüyor. Bu konu ikinci adam'da geçmiyordu sanırım. Dahası Recep Peker'in üçlü idare öneren raporuna İsmet Paşa'nın imza koyması ve Atatürk'ün " okumadan imzalamıştır, geri götürün demesi" bu olay üzerine Atatürk'ün "benim en yakınlarım bile beni tanımamışlar" yakınmasını okuyoruz. Celal Bayar, İsmet Paşa’nın 27 Mayıs darbesini öncesinde de sonrasında da desteklediğini söylüyor. Şevket Süreyya Aydemir ikinci adam’ında aksini iddia ediyordu ancak orada da satır aralarında hem iktidarın hem muhalefetin ihtilal meselesini çokça dillendirdiğini görüyoruz. Öte yandan Celal Bayar da kendi grubunu açıkça kayırıyor; “Demokrat partinin muhalefete karşı hiçbir husumeti yoktu.” diyor mesela, konu hakkında hiçbir fikrimiz olmasa bile bunun mümkün olmayacağını biliyoruz. Kaldı ki dönemin söylevleri yine ikinci adam’da nakledildiğine göre karşılıklı husumetlerle dolu. Bu konu ile ilgili en objektif yorumu 1957'de CHP'nin Sivas milletvekilliğine seçilen Prof. Turhan Feyzioğlu şu sözlerle anlatmıştır: "Memlekete büyük hizmetler yaptık. Ama herkes hata yapabilir. Parlamentoya 1957 yılında girdim; 1957-1960 arasındaki mücadele sırasında bugünkü aklım olsaydı, mücadeleyi yumuşatmak için bütün gücümü sarf ederdim. Geriye baktığım zaman bunu görebiliyorum. O günlerde mücadele gereksiz olarak sertleştirilmiştir. Gereksiz olarak diyorum, çünkü memlekette terör yoktu, irk, mezhep ve sınıf kavgaları yoktu. Ancak partiler arasındaki ilişkiler çok sertti. Daha doğrusu partiler de sertti." Daha önce bilmediğim bazı detaylar: *Atatürk’ün “Talat paşa yaşasaydı dahiliye vekaletini ona teslim ederdim” demesi. *Serbest Fırka zamanında İzmir mitinginde İsmet Paşa’nın fotoğrafını köpeklerin kuyruğuna bağlayıp sokakta gezdirmeleri. Bunun üzerine İsmet Paşa’nın Atatürk’e gidip “Şerefimi kurtarın yoksa ben kendimi müdafaa ederim” demesi. * Celal Bayar ”Atatürk’ün hastalığı ağırlaşınca İsmet Paşa Reis-i Cumhur olmak için bir heyet kurmuş. Haberim yok. Atatürk’ün de haberi yoktu.” diyor.

Celâl Bayar'la Son RöportajMehmet Saray · Postiga Yayınları · 20173 okunma

·

174 görüntüleme

A.KIL

@Seretan34 ·

09 Şubat 10:54

Şu ropörtajı da ayrıca tavsiye ederim: ARŞİV ODASI: Celal Bayar, 1982 - BBC TÜRKÇE youtube.com/watch?v=4mZ3ffB...

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

A.KIL