1913 FED'in kuruluşu ardından 2. dünya savaşı sonunda 1944 tarihinde imzalanan Bretton Woods anlaşması ile doların ortak rezerv para birimi haline getirilmesi ile 1 ons altın 35 dolara sabitlenmişken anlaşmaya dahil olan ilk 44 ülkenin verdiği altına karşılık aldığı dolar üzerinden yaklaşık 20 bin ton altına ulaşan FED'in fazladan para basmasının ilk Fransa farkına varması ile altınlarını geri almış ve devamı da gelerek FED'in rezervinde ki altınlar 8 bin tona kadar düşmüştür. Ardından 1971 yılında Richard Nikon döneminde altına endeksli olarak basılan doların karşılıksız basılmaya başlanması ile FED elinde geriye kalan altınları sağlamlaştırdı. Fakat bu sistem hiperenflasyona gidebileceği için dönemin Suudi Arabistan yönetimi başta olmak üzere diğer körfez ülkelerinin de dahil olduğu Aramco anlaşması çerçevesinde anlaşarak bugün de işleyen doları ayakta tutan petrodolar sistemini kurdular. Ama artık bu sistemin sonuna gelindiği için doları ve ona göre diğer para birimlerinin geldiği durumu düşününüz. 1968 yılında henüz karşılıksız para sistemine geçilmeden önce belirli bir altın standartına karşılık basılan paraya o yıla ait milliyet gazetesindeki yazılı kaynaktan türkiye üzerinden örnek vereceğim. O gün bir öğretmen ortalama olarak maaşı ile 28 adet cumhuriyet altını alabiliyorken bugün herkes kendi gelirlerine göre hesaplasın...1971 yılında karşılıksız para sistemine geçtikten sonra 1980 yılının başlarında altın ve gümüş gibi fiziki sınırlı varlıklar piyasalarında yaşanan ani fırlama sonrası insanların gerçek enflasyonu görmemesi için altın ve gümüş fiyatlarını baskılayan türev piyasaları oluşturuldu. Sistemin büyük patlak verdiği 2008'deki borsalarda ki çöküşler, şirket iflasları geri ödenemeyen özellikle mortgage kredileri ile FED'in kuruluşundan bu yana bastığı sistemde dolaşan para miktarı 800-900 milyar$ aralığındayken son 12 yılda özellikle pandemi ilanı, ekonomik kapanmalar ve 2020 yılının mart ayında borsalarda ki ilk çöküş dalgası ile birlikte bu miktar Amerika'nın 200 yılda bastığı paranın 7 katına ulaştı ve daha da aşacak. Buna bağlı olarak birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin bastığı paranın yıllık üretimin çok üstüne çıkması borsalarda büyük bir balonlaşmaya ve enflasyona sebep oldu.

Köleler ve EfendilerHamza Yardımcıoğlu · Şira Yayınları · 2017460 okunma

·

23 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Uğur Korkmaz