Bazı insanların şöyle bir hadis işittiği rivayet edilir: "Kim kırk sabah Allah'a ihlasla yönelirse, hikmet menbaları o kimsenin kalbinden diline çıkar"* Bunu duyan birisi hikmete nail olmak için bunu aynen uygular. Fakat hernasılsa hikmet kapısı kendisine bir türlü açılmaz. Durum fazıl bir zata iletilir. O zat der ki:
- Bu adam, Allah için değil, hikmete ermek için ihlas da
bulundu!
Hülasa ibadetlerde asıl gayeden sapıp onun üzerine nisyan
toprağını serpen, ikinci planda gelen fer'i maksatları ön plana
çıkarıp bütün gayretini onun üzerinde yoğunlaştıran her çağrı
batıldır. Çünkü bu hal, ibadetin asıl gayesiyle çatıştığı gibi, dinin
gayesiyle de, hatta insanın yaratılış gayesiyle de çatışmaktadır.
*İbni Abbas'tan rivayet edilmiştir.