Şiirlere yaptıgımız okumalar Empedokles in en azından uçtan kategorisi tamedi- guni gösterir:
(1) Dört element.
(2) Sevgi (Aphrodite, Kypris) ve çekişme
(3) Elementlerin belli ürünleri. Fr. 21'de onlardan insanların, ağaçların, yaratık ların, kuşların, balıkların ve "en yüksek onura sahip uzun yaşayan tanrıların ortaya çıktığı söylenir ve aynı liste bir paletteki boyaların benzetmesi yapılırken de tekrarla nir. fr. 23.8. Bu popüler inancın tanrılarını göz önünde bulundurur ve Yunan mito- lojisi tanrıların doğduğu (örneğin, Apollon ve Artemis, Hermes, Dionysos ve Zeus'un kendisi) ve ölduğü (Dionysos ve Giritli Zeus) hikâyeler içerdiği için bunu buluyor olmamız çok şaşırtıcı değil, uzun yaşamalarına rağmen nihai bozulmanın içindeler
(4) Dört elementin sevgi ile müthiş bir şekilde bir olduğu küre (syf. 168 üst kısım)
(5) fr. 134'teki ilahi akıl
(6) Günahları yüzünden ölümlü bedenlere hapsedilen ama eğer saflıkla yaşama- yı öğrenirlerse tekrar "yüksek onurlu tanrıların" arasında yükselecek olan daimonlar veya ruhlar (elementlerden oluşan uzun ömürlü tanrılardaki kullanımla aynı, frr.21 ve 23).
Empedokles bir de, tıpkı diğer Yunan şairler gibi tanrılardan başka tanımlamaya gerek duymadan, çoğul bahseder. Fr. 131'de Muse'a tanrılarla ilgili güzel bir söylem (ya da hikaye) ortaya attığı için dua eder ve 132'de tanrılarla ilgili sönük fikirleri olan- lardan bahseder. Bu, kendine ait bir teolojisi olduğunu da dahil ederek, bu mesele- den bahsetmenin Yunancasıdır. Tanrı'nın birliğinin sadakatli destekçisi Ksenophanes de içerik uygun olduğunda "tanrılara karşı kayıtsız" olmaktan bahsedebilir (fr.124) Dunyanın insanlarla beraber ilahi ruhlarla da doldurulması evrensel bir inançtır ve hiç şüphemiz yok ki Empedokles itirazsız kabul eder. Bir Yunan, tıpkı kendisinin frr. 121-3'te yaptığı gibi, böyle ruhları kolaylıkla cogaltabilir ve bu katiyen onun fiziksel veya teolojik sisteminde temel pozisyonu vereceği bir şey değildir. Kranz, Empedokles'teki dört ilahi kökün ürunu olan tanrıları Epikouros'unkilerle karşılaş tırmakta haklı bile olabilir: Varlıklarını reddetmiyor ancak onlara hiçbir etki de atfetmiyor.
Sayfa 217Kitabı okuyor
·
45 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.