Erving Goffman
Etkileşim Ritüelleri, ünlü sosyolog Erving Goffman’ın 1967 yılında yayımladığı bir kitaptır. Kitap, doğal ortamlardaki yüz yüze etkileşimleri, insanların birbirleriyle nasıl iletişim kurduklarını, benliklerini nasıl sunduklarını ve etkileşimlerin duygusal boyutlarını incelemektedir. Kitap, Goffman’ın kariyerinde önemli bir dönüm noktası olarak kabul edilmektedir. ve bu ritüellerin toplumun genel işleyişine büyük etkisi olduğunu vurgular. Kitapta, insanların etkileşimlerini nasıl yönettiği, beden dili, jestler, sözcük seçimi gibi unsurların nasıl kullanıldığı detaylı bir şekilde incelenir. Goffman, insanların etkileşimlerinde sürekli olarak bir performans sergilediğini ve bu performansın izleyiciler tarafından değerlendirildiğini belirtir. İnsanlar, toplumda kabul görmek, itibar kazanmak ve toplumun beklentilerine uyum sağlamak için bu performanslarını sürekli olarak düzenlerler. Kitapta ayrıca, etkileşimlerin duygusal boyutlarına da değinilir. İnsanların etkileşimlerde yaşadığı utanç, gurur, mutluluk gibi duyguların nasıl şekillendiği ve bu duygusal tepkilerin etkileşimleri nasıl etkilediği üzerinde durulur. Goffman, etkileşim ritüellerinin toplumun sosyal düzenini sağlama ve devam ettirme işlevine dikkat çeker. Bu ritüeller, insanların birbirleriyle olan ilişkilerini düzenlerken aynı zamanda toplumun normlarını ve beklentilerini de şekillendirir. Kitap, Goffman'ın kariyerinde önemli bir dönüm noktası olarak kabul edilir çünkü sosyal etkileşimlerin incelenmesi konusunda yeni bir perspektif sunar ve sosyoloji literatürüne büyük katkıda bulunur. ve bu faaliyetlerin toplumsal düzenin temelini oluşturduğunu iddia eder.
Kitabın Bölümleri
Yüz Çalışması
Hürmetin ve Tavrın Mahiyeti
Mahcubiyet ve Toplumsal Örgütlenme
Etkileşime Yabancılaşmak
Akıl Hastalığı Belirtileri ve Kamu Düzeni
Aksiyonun Döndüğü Yer
Kitabın ilk dört bölümü, Goffman'ın daha önce yayımlanmış makalelerinden oluşmaktadır. Bu bölümlerde, Goffman yüz ifadesi, saygı ve tutum, utanç ve toplumsal örgütlenme gibi konuları ele almaktadır. Yüz Çalışması başlıklı bölümde, Goffman insanların yüz ifadelerinin nasıl bir iletişim aracı olduğunu ve bu ifadelerin toplumsal ilişkilerde ne gibi etkilere sahip olduğunu inceler. Hürmetin ve Tavrın Mahiyeti bölümünde ise, Goffman saygının nasıl gösterildiğini ve tutumun insanların sosyal statülerini nasıl belirlediğini tartışır. Mahcubiyet ve Toplumsal Örgütlenme başlıklı bölümde ise, Goffman utanç ve mahcubiyetin toplumsal normlara nasıl uyum sağlamak için kullanıldığını ve insanların davranışlarını nasıl şekillendirdiğini açıklar. Son olarak, Etkileşime Yabancılaşmak bölümünde Goffman insanların birbirleriyle etkileşimde bulunurken nasıl yabancılaştığını ve bu durumun toplumsal düzenin nasıl etkilendiğini ele alır.
Kitabın son iki bölümü ise, kitap için Goffman tarafından yazılmıştır. Akıl Hastalığı Belirtileri ve Kamu Düzeni başlıklı bölümde, Goffman akıl hastalığı olan bireylerin toplumda nasıl algılandığını ve bu algının kamu düzenini nasıl etkilediğini inceler. Aksiyonun Döndüğü Yer bölümünde ise, Goffman insanların eylemlerinin toplumsal ilişkilere etkisini ve bu etkilerin nasıl toplumsal düzeni şekillendirdiğini analiz eder.
Kitabın son bölümü ise, Goffman'ın Nevada'da bir kumarhanede yaptığı etnografik çalışmaya dayanmaktadır. Goffman, kumarın bir etkileşim türü olduğunu ve bu etkileşimin benlik sunma ve riske etme üzerindeki etkilerini araştırır. Kumar, hem başarısızlık, ifşa edilme, reddedilme gibi riskleri içerirken hem de heyecan, coşku, mükâfat gibi duyguları da beraberinde getirir. Goffman, etkileşim ritüellerinin toplumun en sıradan ve mikroskobik faaliyetlerini bile şekillendirdiğini savunur ve bu faaliyetlerin toplumsal düzenin temelini oluşturduğunu iddia eder.
Goffman'ın bu kitabı, insanların toplum içindeki etkileşimlerini derinlemesine anlamaya çalışırken, toplumsal düzenin nasıl oluştuğunu ve sürdürüldüğünü inceler. Kitap, insanların yüz ifadeleri, saygı ve tutum, utanç ve mahcubiyet gibi kavramlar üzerinden toplumsal ilişkileri analiz ederken, aynı zamanda kumar gibi etkileşim türlerini de ele alarak toplumsal düzenin nasıl şekillendiğini ortaya koymaktadır. Goffman'ın gözlem ve analizlerinin yanı sıra, kitapta yer alan etnografik çalışmalar da okuyucuya toplumun farklı yönlerini görmesini sağlamaktadır. Bu kitap, sosyoloji ve toplum bilimleri alanında çalışanlar için önemli bir kaynak olmanın yanı sıra, genel okuyuculara da insanların etkileşimlerini ve toplumsal düzeni anlamak için değerli bir okuma deneyimi sunmaktadır.
