Gel gelelim bugün birçoğumuzun da bildiği, başucumuzdan hiç ayırmadığımız, ilkokul sıralarında oturduğumuz o heyecanla kitaplarla ilk tanışma serüvenimizde bize eşlik eden ve hayat boyu ders veren nitelikte olan nadir kitaplarımdan bir diğeri olan “Kelile Ve Dimne”nin incelenmesine:) Kelile ve Dimne tarih boyunca en çok okunan, çevrilen ve uyarlaması yapılan üç-beş kitap arasındadır. Temel konusu ahlak ve siyâsettir.Eserin özü, hükümdar ile aristokrat bir aydın arasında gerçekleşmesi kurgulanıp temenni edilen görüş alışverişi ve istişare sohbetleridir.Otoriteye yakınlık, uzaklık; otoritenin devamını sağlayan temel ilkeler; halk-hükümdar ilişkisi, hükümdarla vezirleri arasındaki ilişkiler, siyasi ihtiraslar, ehliyet, beceriklilik, ihanet, hile v.b. konular kitap boyunca uzayan sohbetin temel konularıdır. Bu kitap 2000 yıl evvel Beydebâ isimli bir Hint bilgesi tarafından Debşelim adlı Hint kralına Sanskritçe olarak sunuldu. Eserin Sanskritçe adı "Karataka ve Damanaka"dır. Bunlar kitapta geçen iki çakalın adıdır. Bugün elimizde bulunan Kelile ve Dimne, İbnü'i Mukaffa tarafından Berzeveyh'den çevrilen ve bazı değişiklikler yapılan nüshadır.Rivayetlere göre, Makedonyalı İskender'den halkın başına geçen Debşelim sınır tanımaz bir despot olmuştu. Beydebâ bu azgını usulüne uygun bir dille uyarmak, yaptığı zulüm ve hatalardan caydırmak için bu kitabı yazdı. Eski çağların Brahmanları'nın yaptığı gibi o da verdiği nasihatleri hayvanların dilinden sundu.Kitabın Sanskritçe nüshasında dağınık bir şekilde bulunan ve her biri kendi içinde başka hikayelere açılan bölümlerin isimleri: 1) Aslan ve Öküz 2) Gerdanlı Güvercin (Yahut Tasmalı Güvercin) 3) Maymun ile Kaplumbağa 4) Abid ile Gelincik 5) Tarla Faresi ile Gelincik 6) Hükümdar ile Fenze Adlı Kuş 7) Aslan, Abid ve Çakal 8) Dişi Aslan, Avcı Süvari ve Çakal 9) İlaz, Bilaz, İraht 10) Gezgin ile Kuyumcu 11) Şehzade ve Arkadaşları Kelile ve Dimne bugüne kadar dünyanın bir çok diline çevrilmiştir. Eserin dünya dillerine çevrilişinde birinci durak Berzeveyh çevirisidir. Bugün Kelile ve Dimne adlı derli toplu bir kitap varsa, bu durumu önce Berzeveyh'e sonra da İbnü'l Mukaffa'ya borçluyuz.Kelile ve Dimne, Anadolu Türkçesi'ne (belki de Türkçe'ye) ilk defa Aydınoğlu Umur Bey zamanında 1360 yılında Kul Mesud tarafından çevrilmiştir. Düzyazı olarak yapılan bu çeviri meçhul bir müellif tarafından nazma dökülerek 1. Murad'a (1359-1389) ithaf edildi. Daha sonra Ali Vâsi ya da Ali Çelebi diye tanınan Sâlihoğlu Ali, Envâr-i Süheyli'yi oldukça süslü, cümle sonları uyumlu bir nesirle Türkçe'ye çevirdi; "Hümâyunnâme" adını verdiği bu tercümesini, Kanuni Sultan Süleyman'a takdim etti. Yani uzun lafın kısası; Beydebâ'nın şaheserler arasına girmiş olan bu eseri, sadece sıradan okurlar için değil, yöneticiler, devlet adamları ve gelecek ideali geliştirmeye çalışan herkes için başucu kitabı olacak niteliktedir. Baş kahramanlarını hayvanlardan seçerek iyilik, adalet, çalışkanlık, kurnazlık, fedakarlık gibi kavramları bir uygarlık çerçevesinde sunan "Kelile ve Dimne", aynı zamanda keyifle okunabilecek bir masal kitabı niteliğindedir.

Kelile ve DimneBeydeba · Venedik Yayınlari · 20216,4bin okunma

·

47 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.