Richelieu vasiyetnamesine dair
Sainte-Beuve;vasiyetnamenin hayranıdır;üslûbunu,yer yer Shakespeare'le, Schiller'le karşılaştırır.Kitap,Kardinal'in bütün siyâsî tecrübesini özetler;“devlet adamının el kitabı”dır. (Bk. Causeries de Lundi, cilt VII, 224 -265).Bir başka araştırıcı,Leon Noel için vasiyetname“aklın, tecrübenin,realizmin şaheseri... Fransız politika san'atının zirvesi ve bir bakıma mecellesi”dirVasiyetname bir filozofun değil, bir hareket adamının eseri. Yazar,hikmet-i hükümete ahlâk cübbesi giydirir. Aristokrasiye, derebeylik artıklarına,din savaşlarına düşmandır. Halka âşık olduğu da söylenemez:“Avamın okuyup yazmasına ne lüzum var? Eğitim Fransa'yı oşboğazlarla doldurur.Hiçbir işe yaramaz bunlar.Aileleri
felâkete sürükler,halkın huzurunu bozarlar.Kitap avamın kafasında şüpheler yaratır.”Başka bir yerde;“Bütün politikacılar bilir ki,der,halk refaha kavuşunca zapt edilmez olur. Katıra benzer avam,yük altında uysaldır,fazla dinlenince azar.” Büyük Richelieu'nün ölümsüz vasiyetnamesi böyle hizmetlerle dolu.
Sayfa 156
·
11 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.