Gazzali ve Nizamülmülk gibi dönemin yöneticileri ve aydınları, çökmekte olan bir uygarlığın yıkılışını engellemeye çalışan gerici-muhafazakâr düşünür ve siyaset adamlarıydı. Kuşkusuz Gazzali'nin ortaya attığı tezlerle hem düşün tarihinde hem de Islam ülkelerinin tarihsel gelişiminde bir katkısı olmuştur. Ancak önerdiği siyasi-kültürel program da felsefesi gibi gericiydi. Her şeyin yaratıcısının Tanrı olduğunu, insanlığın kaderinin her aşamada Tanrı tarafından çizildiğini düşündüğünden dolayı toplumların itaatkâr olmasını; eğer uygulanması gerekiyorsa despotik bir yönetim tarzının benimsenmesi gerektiğini savunuyordu. Bu yüzden de muhalif aydın ve düşünürlerin yoğun ilgisine mazhar olmuş Batıni hareketlere düşmandı. Onların özgürlük ve eşitlik davasını din ve devlet düşmanlığı olarak görmekteydi. Bu nedenle Gazzali, eşitlikçi ve özgürlükçü hareketleri ve isyanları lanetlemiştir. Ona göre bu akımlar, Tanrı'nın ve peygamberin halefi olan Halife'nin buyruğuna karşı gelmektedir. Ona göre Allah istediğine mal-mülk verir, istediğini de rezil ve rüsva ederdi. Eğer biri "acınacak durumdaysa" bunun bir sebebi vardır ve bu Allah'tandır. Gazzali siyasi açıdan da gericiydi, fakat bunlar iki farklı düzlemdir.
Sayfa 321Kitabı okudu
·
2 artı 1'leme
·363 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.