Eski İstanbul merakımı beni takip edenler bilir. Aydın Boysan’ın Nereye Gitti İstanbul? kitabı, odak noktası İstanbul olan anılardan, Aydın Boysan’ın fikir yazılarından oluşan bir kitap. Kitapta anlatılanlar genel olarak 2000’li yılların başında kaleme alınmış gibi. Kendisini vefatından önce takip ederdim, sevdiğim bir entelektüeldi. Özellikle eğlenceli hâli, mizahi üslubu hoşuma giderdi. Bu kitabını -yine bir başka İstanbul kitabıyla birlikte- YKY’de görmüştüm. Alalı epey olsa da anca fırsat buldum ve okudum. Kitaba geçmeden önce biraz Aydın Boysan hakkında bilgi vermek isterim. 1921 İstanbul doğumlu olan Boysan, neredeyse 100 yıllık, dolu dolu bir ömür geçirmiş. 1939 yılında Pertevniyal Lisesinden mezun olmuş. 1945’te Güzel Sanatlar Akademisini (Mimar Sinan Üniversitesinin Mimarlık Bölümü) bitirmiş. O dönem İstanbul’un İstanbul olduğu bir yerde, Narlıkapı-Samatya dolaylarında büyümüş. Sık sık Heybeli’ye gitmiş; İstanbul’un havasından, suyundan doya doya istifade etmiş. Denizin, İstanbul’un bozulmamış doğasının tadını çıkarmış. Bazı anlattıklarını okurken kendisine çok özendim, yalan yok. Bütün bunların yanında Boysan’a ayrıca üzüldüm. Çünkü çocukluğunu, gençliğini ve hatta orta yaşlılığını geçirdiği İstanbul’la, son 50 yıldaki İstanbul arasında korkunç bir fark oluşmuş. Kendisi bunu yer yer ifade etmiş. İstanbul’a yabancılaştığını, zaman zaman İstanbul’da nerede olduğunu bilemediğini söylemiş. 20’li yıllarda doğan, o eski İstanbul’un havasını soluyan biri için acı olsa gerek. O bildiğiniz şehrin, artık sizi içinde kaybolacak kadar yuttuğunu fark etmek, o samimi şehir havasının çok geçmişte kaldığını bilmek oldukça üzücü. Kitabın kapağında ‘‘Yaşantı’’ başlığı var. Kitabın türü için deneme-anı desek yerinde olur. Kısa kısa bölümler hâlinde Boysan’ın fikirlerini ve anılarını okuyoruz. Aralarda da bize Selahattin Giz’e ve Aydın Boysan’a ait arşivlerden İstanbul fotoğrafları ve İstanbul kartpostalları eşlik ediyor. Yazılarda çok sert eleştiriler de mevcut. Özellikle İstanbul’un sahil dokusunun bozulması, sahil yollarının yapılarak denizle insanlar arasına set çekilmesi Boysan’ı bir hayli rahatsız ediyor. Yine şehrin nüfusunun 1950’de 1 milyonken 50 yılda 15 milyona gelmesi, üzerinde inatla durduğu bir diğer konu. Dönemin siyasi anlayışını, rant meselesini ve isim vermeden yine döneminin siyasilerini eleştiriyor. Bunu da genellikle meyhanede buluştuğu yakın arkadaşlarıyla olan anılarından hareketle yapıyor. Bu yakın arkadaşlardan biri de Vedat Abi, yani anladığım kadarıyla Vedat Türkali. Kendisi mimar olduğu için özellikle İstanbul’un önemli bazı yapılarının mimarisine de değiniyor. Deprem ve şehir planlaması da üzerinde durduğu bir başka konu. Plan konusunda çok sevdiğim bir sözü oldu. Onu buraya da yazmak isterim. Boysan diyor ki, ‘‘Planlamak, gelecek zamanı düzen altına almaktır.’’ Bence de çok haklı. Boysan, yazılarında edebiyatı da ihmal etmemiş. Özellikle Yahya Kemal ve Abdülhak Şinasi Hisar sevgisini birçok yazısından anlıyoruz. Yine Mimar Sinan ve Evliya Çelebi gibi isimlere de değinmiş. Fikir yazılarını deneme olarak nitelersek, kalan bölümlerde de anılarını paylaşmış. Bazı anılarına da çok güldüm. O şen şakrak havasını, üslubunda da görmek mümkün. Edebiyat, mimari, şehir hayatı, biraz eleştiri, bolca gülümseten anı ve İstanbul görselleri ile dolu dolu bir bir kitap olmuş. Aydın Boysan’ın edebî yönüne pek aşina değildim. Birçok kitabı olduğunu bu kitap vesilesiyle öğrendim ve sevindim. Benim gibi eski İstanbul ve anı merakı olan tüm okurlara tavsiye edebilirim, keyifli bir kitaptı.

Nereye Gitti İstanbul?Aydın Boysan · Yapı Kredi Yayınları · 2012118 okunma

·

249 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.