Böyle bir çalışmaya inceleme yazmak için , öncelikte kitap içerisinde zikredilen sayısız ayrıntıya, kişiliğe, dönemsel koşullara, mezhepsel ekollere, siyasi tavırlara kısmen de olsa vakıf olmak gerekir. Bu eksikliğe rağmen, yazarın bu çalışmayı vücuda getirmek için giriştiği olağanüstü çabayı okumuş olmanın, gereksinimi içinde temsil niteliğinde olmayan birkaç kelimeyi birleştirmeye çalışacağım. Evet kitap Abbasi döneminin katılaşmış olan islami (sünni) anlayışları ve (şii) kaygıları arasında tasavvufun mânâ alemine ilişkin vecd, esrime hallerindeki sòylem ve tasavvurunu bu iki islami yorum arasına konumlandırmaya çalışan çabalarını ve bu anlamda temsil niteliğinde en üst seviye olarak anlaşılan "Enel Hak" söyleminin , Allah ile kul arasındaki mesafeyi yekvücut haline getireren, Hallâc- ı Mansūr 'un çilesini anlatıyor. Yine Abbasi hilafetinin o dönemde devlet politikalarının , devlet organizasyonun içinde yer tutmaya çalışan, mutezile, eşarilik, hambelilik, ve radikal şii unsurlarının etkisi altında kalarak sık sık değişmesi neticesinde, başkent Bağdat olmak üzere hanedanlığın bütün merkezi yerlerinde düzenlenmeyen güç dengelerinin, tasavvuf gibi resmi din sòyleminin dışında etki alanı oluşturmaya çalışan unsurların, daha çok proleterya arasında göstermiş olduğu etki ve oluşan çeşitli isyanlarla iç içe olması ve zayıflayan devlet otoritesinin bir yansıması olarak, yaşanacak olan bu trajik olayın etkin nedenleri arasında gösterilebilir. Olay hernekadar din alanı içinde bir yorum farklı yada tanrı tasavvurunun biçimleri arasında gerçekleşen bir çatışma sonucu olarak anlaşılsa da, devlet erkinin yoğunlaşacak bir isyan neticesinde kaybedecekleri konum ve statü korkusundan kaynaklandığını da değerlendirmek gerekir. Kitap başta mitoloji ile ilgili olduğu kadar , sosyoloji, etimoloji, filoloji, antropoloji, tarih ve iktisat gibi alanlara ilgi duyan okuyuculara hitap etmesi nedeniyle bu alanda kült bir eser olmanın zenginliği ve güveni içinde okuyucuyla buluşuyor. Bir oryantalist olan Massingon'un Doğu medeniyetleri ve İslam ve mistisizmi alanında hakim olduğu literatür bilgisi nedeniyle ve böyle bir eseri derleyip toparlamak için gösterdiği çabasıyla hak ettiği değeri teslim ederek keyifli okumalar diliyorum.

Hallac-ı Mansur'un Çilesi İslam'ın Mistik Şehidi (Cilt 1)Louis Massignon · Ardıç Yayınları · 200618 okunma

·

73 görüntüleme

S. Ali

@aynabeyan ·

30 Mart 00:00

Teşekkürler...Elinize sağlık

Mâverâî

@Yasl1adam ·

30 Mart 00:02

Değerlendirdiğiniz için Ben teşekkür ederim.

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Mâverâî