Uygarlığın düz bir çizgide, kesintisiz ilerleyebileceğine inananlardan olmadığım için karşılaştığım zorluk beni mutlak bir karamsarlığa sürüklemedi. Ufuk günün birinde belki yeniden açılırdı. Belki bu karanlık dönem yeni bir yaşam fikrinin gübresi olacaktı.