KENDİME DÜŞÜNCELER- MARCUS AURELİUS Stoa felsefesinin dört sac ayağından biri olan, Roma tarihindeki Beş İyi İmparatorun sonuncusu, Platon’un ‘’Filozof Kral’’ fikrinin vücut bulmuş hali; Marcus Aurelius. Ve Onun günümüze ulaşan günceleri; Kendime Düşünceler. Bir günlük tutsaydınız içine ne yazardınız? Hangi düşüncenizden, hangi durumunuzdan bahsederdiniz? Tuttuğunuz günlüğün belki de yüzyıllar sonra okunacağını bilseydiniz ne yapardınız? İmparator Aurelius’un, tüm hayatının mercek altında olduğunu bile bile, dürüstlüğünden ödün vermeden, kendine nasihat niyetiyle tuttuğu günceleri çağlar sonra bile bizlere ışık oluyor. Bu günlük notları okudukça Aurelius’un düşünsel gelişimini görme fırsatını buluyoruz. Günlüğün derinlerine daldıkça da, tarih kitaplarında anlatılan filozof hükümdardan daha farklı bir portre çiziyor sanki. Döneminin kültürüne göre Tanrısallaşmış bir imparatordan çok, ölümlü olduğunu hiç unutmayan, erdemli bir fikir adamı olduğunu görüyoruz. Kendime Düşünceleri okurken satır aralarında Marcus’un (iç dünyasının içtenliğini böyle net gördüğüm birine ilk adıyla hitap etmekte sakınca görmüyorum) fiziksel sağlığı ile ilgili sorunlar yaşadığını fark ettim. Belki de kader bu bilge krala ölümü unutturmamayı bu yolla seçmiştir. Çünkü kitabın bütününde vurgulanan konuların başında her şeyin gelip geçiciliği ve evrenin sürekli bir devinim içinde oluşu geliyor. Bizim kitap olarak okuduğumuz notlar, esasında onun her gün kendine hatırlattığı nasihatlerdi. Marcus herkesten önce kendini eğitme, geliştirme ve nihayetinde ideal insana erişebilme tutkusuyla bu nasihatleri yazmış. İlk muhatab olarak da önce kendi uygulamaya çalışmış. Fikir dünyasındaki dalgalanmaları, belki de hastalığı kaynaklı manik-depresif yaklaşımlarını, ama daima erdemin önemini savunan akılla yoğurulmuş fikirlerini okumak çok etkileyiciydi. Stoacı değerlerin sık sık yinelendiği bu nasihatlerde, filozof kralın ne kadar iyi bir eğitim aldığını da yine kendi ağzından ona az veya çok bir şeyler öğretmiş herkesi anarken öğreniyoruz. Stoacı değerler demişken, stoacıların tabiatla uyum içinde olmayı, değiştiremeyecekleri olay ve olguları olduğu gibi kabul etmeyi, hayatın kaliteli yaşanmasının uzun bir hayat yaşamaktan daha önemli olduğu fikrini ve yaşamın geçiciliğinin bilincine varmayı salık veren birçok temel Stoa görüşünden bahsediyorum. Marcus’da bu temel görüşleri kendine rehber alarak, insan ilişkilerinden toplum normlarına kadar hayatımız boyunca karşımıza çıkabilecek her konunun üzerine düşünüp bir çıkarımda bulunuyor ve bu çıkarımı ilke ediniyor. Bizim bu ilkelerden böylesine etkilenme sebebimiz ise muhtemelen nasihati önce kendine söylüyor olması. İmparator olmanın tahammül edemediği bi durum olduğunu da zaman zaman belirten Marcus, filozof olmasaydı da Roma’nın Altın Çağı’nı etkilemiş iyi bir hükümdar olur muydu acaba? Bu soru çoğu kişi gibi benim de aklımı kurcalıyor. Kendime Düşünceleri farklı çevirmenlerden iki kez okudum. Muhtemelen yaşamım boyunca tekrar tekrar okumaya devam edeceğim. Roma kültürünün sanatlı konuşma tarzını, şiirsel yapısını da okuma fırsatı sunan bu günceler zaman zaman sadece Marcus’un anlayabileceği bir gizeme dönüşse de, yalın ve net cümleleriyle günümüz kişisel gelişim kitaplarından daha kişilikli duruyor. Kitabı bitirdiğimde tek düşündüğüm gerçek bir fikir babasıyla tanışmış olduğumdu. Evet, Marcus’la tanıştım. Filozof kral halinden çok, ölümlü benliğini kabul etmiş ve erdemli bir hayat sürmek için çırpınan o zarif insan haliyle… Bu farkındalık bile çoğumuz gibi bana da yaşam yolumda sağlam bir dayanak oldu. ‘’Hiç kimse iyilik görmekten bıkmaz, iyilik etmek doğaya uygun bir davranıştır. Öyleyse başkalarına iyilik ederek iyilik bulmaktan bıkma.’’ ‘’Yaşamda mutluluk, çok az koşula bağlıdır.’’ ‘’Önünde daha yaşanacak on bin yıl varmış gibi yaşama. Yazgı başının üstünde asılı duruyor."

DüşüncelerMarcus Aurelius · Yapı Kredi Yayınları · 202215,1bin okunma

·

24 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Ayşenur