Uzmanlar Konseyi, dini rehberi seçmek, görev ve yetkilerini tayin etmek, denetlemek ve gerektiğinde görevden almakla görevli doğrudan halkın seçimleri ile oluşan bir meclistir.
Dini liderlik makamı, İran siyasi sisteminde çok önemli ve benzersiz bir makama karşılık gelmektedir. Dini lider bir taraftan Veliy-i Fakih olarak Peygamberleri ve 12 masum İmamı temsil ederken, diğer yandan yasama, yürütme ve yargı da dâhil olmak üzere bütün kurumların üstünde yer almakta ve ülkenin en üst düzey makamı konumunda durmaktadır. Bu sebepten anayasada dini liderlik makamıyla ilgili çok fazla ayrıntıya girilmiştir. Dini liderin kim tarafından ve nasıl tayin edileceği ve denetleneceği de doğal olarak ayrıntılandırılmış ve böylece Uzmanlar Konseyi’ne kimin aday olacağı ve nasıl seçilecekleri de anayasayla belirlenmiştir. Buna göre Uzmanlar Konseyi’nin üye sayısı ülke nüfusuna göre değişkenlik arz etmektedir. Her bir milyon kişi için bir üye belirlenmiş olup her eyalet kendi nüfusu oranında Uzmanlar Konseyi’ne üye göndermektedir. Uzmanlar Konseyi’ne sekiz yıllığına seçilecek kişinin aday olabilmesi için taşıması gereken kriterler şunlardır:
1. Dindarlığı ile tanınmak ve ahlaki olarak güvenilir olmak
2. Bazı fıkhi meselelerde içtihat yapabilecek ve uygun şartları taşıyan kişiyi dini lider olarak seçebilecek kadar dini bilgiye sahip olmak
3. Çağın sosyal ve siyasi meselelerine vâkıf olmak
4. İran İslam Cumhuriyeti sistemine bağlı olmak
5. Sosyal, siyasi ve diğer alanlarda sabıkası olmamak
Başvuran adayların yukarıdaki özelliklere sahip olup olmadığını belirleme yetkisine Koruyucular Konseyi sahiptir. Ancak dini liderin doğrudan ya da dolaylı olarak yetkinliklerini onayladığı kişiler Koruyucular Konseyi’nin onayına ihtiyaç duymamaktadırlar. İran Anayasası’nda dini liderin çok güçlü bir konumu olmasından dolayı hâlihazırda bu meclisin pek fazla bir işlevi olmadığını söylemek mümkündür. Uzmanlar Konseyi ancak mevcut dini liderin hayatını kaybetmesi durumunda İran’ın yeni dini liderinin belirlenmesi konusunda önem arz etmektedir.
Sayfa 58 - Meclis-i Hubregan-ı RehberiKitabı okudu
·
49 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.