Kasıt Harici Adam Öldürme Suçları
B-Şibh-i Amd ile Katl (Kasıt Benzeri Katl)
Buna kasden öldürmeğe benzeyen katl de denir. Bu, katl âletleri ile olmayan öldürmektir. Küçük taş, küçük sopa ile döğerek veya İmam Ebû Hanife'ye göre kuyuya, dağdan, damdan aşağı atarak öldürmek böyledir. Şibh-i âmd ile katlde kaved lâzım gelmez. Kâtile keffâret yapması ve âkılesinin ağır diyet ödemesi lâzım olur. Ağır diyet, yüz deve (veya bin dinar altın) demektir. Akıle, kåtilin baba, oğul, erkek kardeş, erkek kardeşin oğlu, amca gibi asabe (kan) yoluyla yakınlarıdır. Åkıle, bu diyeti üç senede öder. Şibh-i âmd ile öldürmek tekerrür ederse, kâtil öldürülür. Målikîler, katli, kasden ve hatâen diye ikiye ayırır, şibh- i âmdi âmden katle dâhil ederler. İmam Şafi'î, burada dövmenin şiddetine bakılır, ağır dövme ve yaralamadan mütevellid katlde kaved; aksi halde diyet lazımdır, buyurmuştur.
C-Hatâen Katl
Bu da iki türlüdür:
aa) Kâtilin yanılmasıdır: Bir adamı, av veya düşman sanarak, atıp vurmaktır.
bb) Merminin yanılmasıdır: Bir hedefe, bir ava atılan merminin bir adama gitmesi veya hedeften adama sıçraması ile katldir. Hatäen katlde, kâtilin åkılesinin diyet vermesi ve kâtilin keffâret yapması lâzım olur. İmam Ebû Hanîfe ile Malik'e göre fail de äkileye katılır.
D-Hatá Mecrâsına Câri Kati (Hatâ Benzeri Katl)
Adam öldürmenin bu türü, hatâya sebep olan şey ile vuku bulur. Yüksekten üstüne düşerek veya uyuyan kimsenin yuvarlanarak bir kimseyi öldürmesi gibi. Bindiği atın insanı çiğneyerek öldürmesi, motorlu vâsıtaların çiğnemesi, elinden düşen odunun, sırtından dökülen yükün bir adamı öldürmesi de böyledir. Bunun cezası da keffåret ve diyettir. İki atlı çarpışıp ölürse, ikisinin de terikesinden, diğerinin värislerine tam diyet ödenir. Bu İmam Malik'e göredir. İmam Şafi'î ve Ahmed'e göre yarım diyet ödenir. Hanefi'ye göre, iki kişi kavga ederken, bindikleri kayık devrilse ve biri boğulsa, diğeri yarım diyet öder. Bu da müteråfık kusurun (mağdurun kusurunun) diyette nazara alınacağını hatıra getirir.
E-Tesebbüben Katl
Başka niyetle yapılan işin, ölüme sebep olmasıdır. Mülkü olmayan yere kazdığı kuyunun veya koyduğu taşın ölüme sebep olması böyledir. Burada akılesinin diyet vermesi lâzım olur; keffâret lâzım olmaz. Ölüme sebep olan işi, meselâ kuyuyu hükümetin izni ile veya kendi mülkünde kazdı ise veya maktul kuyu kazıldığını işittikten sonra düştü ise, bir şey lâzım gelmez.
Sayfa 324 - Kaved: Kısas Keffaret:60 gün aralıksız oruçKitabı okuyor
·
37 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.