"Büyük harbin son yılındayız. Siper siper üstüne, şehir şehir üstüne devrilerek, İmparatorluk, çölde vurulmuş bir kervan gibi göçüyor. Aç sınır, aç köye dönüyor. İstanbul, korkudan, sıtma gibi sararmıştır. Harp zengini ile biraz parası olan akıllı Türk altın ve pasaport peşinde koşuyor: Türk kâğıdından ve Türk toprağından kurtulmak, hepsinin kaygusu bu... Altın, pasaport ve İsviçre!"