Marx'a göre üretici güçler (insani emekgücü, çalışma tarzı ve maddi üretim araçları) gelişmelerinin belli bir aşamasında hakim üretim ilişkileriyle (mülkiyet ve iktidar ilişkileriyle) çelişkiye düşer. Bu çelişki üretici güçlerin sürekli gelişmesi sonucu ortaya çıkar. Endüstrileşme, feodal-benzeri mülkiyet ve iktidar ilişkileriyle çelişkiye düşen yeni üretici güçler üretir. Bu çelişki üretim ilişkilerinin değişimi yönünde baskı yapan toplumsal krizlere yol açar. Çelişki, proletaryanın burjuvaziye karşı yürüteceği, komünist toplum düzeninin kurulmasıyla sonuçlanacak mücadelesiyle çözülecektir.