Gerçekler kısa sürede Irak askeri cephesine yansıdı. İngiltere Rusya'yla komşu bir nüfus bölgesi istemediği için Sykes-Picot antlaşması uyarinca Musul'u Fransa'ya bırakmıştı. Yeni gelişmeler karşısında kontrollerini bu vilayetin ötesindeki bölgelere, yani antlaşmanın Rusya'ya verdiği Kürt bölgelerine göz dikmeye başladı. Bu bakımdan İngiliz kuvvetlerinin 1917 sıralarında giriştiği ve savaşın sonuna doğru daha da ağırlık verdiği saldırı, Ekim devriminin sonuçlarının planlarda gerektirdiği değişiklikle tam bir tutarlılık içindeydi. Bağdat'a ancak üç yılsonunda girebilen İngilizler Irak'ın içteki kesimlerinde Osmanlı kuvvetlerini ve iradesini söküp atma işini çok daha kısa bir sürede gerçekleştirebildi." (Şükrü Mahmut Necim-Irak savaşı s.210-211)
Kürtlere yönelik İngiliz ilgisi Bağdat'ın ele geçirilmesinden ve özellikle Rusların oyundan çekilmesinden sonra daha da arttı. Mondros mütarekesinin 30 Ekim 1918'de açıklanmasından önce İngilizler nüfuslarının çoğunu Kürt yörelerini de kapsamak üzere Irak'ın kuzey ve kuzey doğu yörelerine yaymayı başardılar. Ama antlaşmanın imzalandığı sırada Musul'un bazı kesimleri henüz İngiliz kuvvetlerince alınmamıştı. Musul'a girmeleri için İngiliz birliklerinin önünde halen 19 km'lik bir mesafe vardı. Ateşkesi göz ardı eden İngilizler, Mondros antlaşmasının "Stratejik öneme sahip mevzileri işgal etme hakkını tanıyan 7. maddesi ile Mezopotamya'daki bütün Osmanlıların teslim olmasını öngören 16. maddesinden yararlanarak bütün Musul vilayetini yani güney Kürdistan'ı ele geçirdiler ve Osmanlı idarecilerini kovdular. Söz konusu maddelerle tanınmış hakları öne sürerek Musul'un ateşkesten önce kuvvetlerince alınmamış olan kesimini de işgal etmeyi başardılar. İngilizler Sykes-Picot antlaşma- sının hükümlerine bağlı olmaksızın, ülkenin geri kalan kesimiyle birlikte Musul'da kendi manda yönetimlerini dayatmaya kararlıydı.
Sayfa 35 - Aram YayınlarıKitabı okudu
·
57 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.