Antropolog Victor Turner akış kavramını, dinsel töreni (ritüeli) anlamak için kullanmıştır ve (olumlu anlamıyla)
çalışma ritüel haline gelince akışa yaklaştığını söylemek belki terimleri fazla esnetmek olmaz.
Örneğin, Zen Budistlerinin pratik/uygulama kavramına bakabiliriz;
bunun ilk anlamı, tercihan başka Zen inançlılarıyla birlikte bir meditasyon
salonunda belirli süreler boyu lotus konumunda yapılan meditasyondur. On-
dan sonra, Zen kavramı bütün etkinliklere yansıtılır; öyle ki, yerleri süpür-
mek pratik yapmak olur, bulaşık yıkamak ve herhangi bir iş pratik yapmak
olur. Zen görüş açısından bir çalışmayı pratik haline getiren, belirli bir dinsel
özenme biçimi olarak düşüncelilik (mindfulness) tavrıdır. Düşüncelilik, so-
nuçla ilgili bir beklenti değildir, fiilen olan gerçekliğe açıklıktır, bir çeşit B-ta-
nımadır. Belki, ben ona verdiğim genişletilmiş anlamla ritüelin üstün gerçek-
lik olma bakımından gündelik yaşam dünyasıyla yarışabileceğini söyleyebili-
rim. Böyle bir sav, gündelik yaşam dünyasının bir hayal dünyası olduğu yo-
lunda geniş ölçüde paylaşılan bir dinsel görüşe dayanmaktadır.
Sayfa 14Kitabı okuyor
·
115 views
19 Victor Turner, "Liminal to Liminoid in Play, Flow and Ritual: Essay in Comparative Symbology",
Rice University Studies 60, no. 3, 1 974, s. 53-92. Pejoratif anlamda ritüel, örneğin Robert Mer-
ton'un ritüalizm kavramında olduğu üzere, anlamsız ya da baskıcı yineleme demektir. Bkz. Robert
K. Merton, Social Structure and Social Theory, Ill., Free, Glencoe, s. 1 50, 1 84
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.