amat hikayesinin, biri diğerini yalanlayan, müdahale eden pek çok anlatıcısı var. bunlar romanın başlarında deli marangoz'u takip eden "yirmi göz" olarak nitelendirilen kişiler; yazar ve okuyucu da bunlara dahil. roman inanılmaz bir karmaşa ve belirsizlik içinde sunuyor hikayeyi. tam bir göndermeler, semboller ve parodiler bombardımanı. mesela amat'ın sol tarafındaki fazlalığın alınarak bir kadın başı şeklinde yontulması. kadının ademin sol kaburgasından yaratılmasına gönderme. kişiler belirsizlik içinde kendi zıtlarıyla bile sembolize edilebilecek durumdalar. kesinlik diye bir şey yok. diyavol şeytandır fakat aynı zamanda tanrıdır da. geminin yani döngüsel ilerleyen ilahi düzenin başıdır. tanrıdır çünkü bu düzeni bozacak olan süleyman paşa'ya yasak kitabı okumamasını ve kendi emirlerine uymasını emreder. tanrıdır çünkü ali reis'e süleyman'a uymasını emreder. şeytandır çünkü insanlara günahlar işletir. camileri, kendilerinden olan gemileri bombalatır. sonra da kendi doğasından dolayı yaptığı bu kötülukleri unutmak için bir çeşit içki içer durur. süleyman reis adem'dir. ölümsüzlük arayışı içindedir. doğası gereği bazı zaaflara sahiptir. sonunda şeytan tarafından kandırılır ve yasak kitabı okur. şifreyi çözüp amat'ı (gerçeği) yok eder. kıyameti başlatır. ali reis, şeytandır. romanın sonunda süleyman reis'i yani ademoğlunu kandırarak yasak kitabı (yasak meyve) okumasını sağlar. eşek israfil israfil'i temsil eder. eserin sonunda sur'a üfleyip kıyameti haber verir. deli marangoz da zaten adı üstünde nuh peygamberdir. dini menkıbelerde şeytan nuh'un gemisine son anda bir eşeğin kuyruğuna tutunup biner. amat'ta ise son anda eşek israfil'in omzuna tutunarak gemiye giren süleyman reis'tir. süleyman reis amat'a diyavol'un bilgisi dışında yüksek bir yerden atanmıştır. evet belirsizlik romanın yapısındaki en temel unsurlardan biri. bir diğeri de zamanın döngüselliği. amat'ın gemideki günahkarların vücutlarından beslenerek yetişen meşe ağaçlarından yapılması. geminin hem cansız hem de canlı olması (golem gibi) amat/emet - met anlatımıyla golem efsanesine gönderme. yine bu gemiye aynı günahkarların binerek kendi ölümlerine doğru yola çıkmaları. ve kendi ölümlerinin yine kendi doğumlarını simgelemesi. amat, iki fırkateyni batıran o kara sancaklı savaş gemisini yok etmek üzere yola çıkıyor. hedef bu. fakat yolculuğun ortasında kendilerinden iki fırkateyni batırdıklarını ve kara sancağa sahip bir gemide olduklarını fark ediyorlar. yani aslında aradıkları şey kendileri çıkıyor. kul rıza adındaki karakter simulasyon içindeki biri olarak bu oyunun farkına varıyor.

Amatİhsan Oktay Anar · İletişim Yayınevi · 20215,5bin okunma

·

86 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

burak kutluay