Engels ve Darvincilik
3) Engels 1873'ten 1876'ya kadar, kendisini tezatlar barındırdığı, çok farklı saldırı hedefleri (doğa felsefeleri, kaba materyalizm) ile birbiriyle uyuşmaz tutkular (somut bir epistemoloji, düşüncenin bilimi, gerçeğin diyalektiği) arasında gidip geldiği için gerçekleşemeyeceği anlaşılan "doğanın diyalektiği" projesine adadı. Ama bu savunulamaz sorunsal, Darvinciliğin yeni bir şekilde okunmasına zemin hazırlayarak, o dönemde evrim teorisinin farklı kullanımlarına" yol açtı. Engels kah Türlerin Kökeni'nin bazı yanlarını oldukça ustalıklı bir şekilde sergilemekle, onların kökenini tasvir etmekle ve Lamarkçı olan Dühring'e ya da başkalarına karşı onların bilimselliğini savunmakla (Anti-Dühring, VII. bölüm; Doğanın Diyalektiği, s. 222-223) yetinirken, kah Darvinciliğin diyalektik karakterini kanıtlamaya ve onun "bilimlerin bütünlüğü" içindeki rolünü ve doğa sistemindeki" yerini belirginleştirmeye çalıştı. Böylece, Darvinizmi bazen, yüzeysel bir dönüşümcülüğe, "basitten karmaşığa (...) aşağıdan yukarıya giden evrimci bir diziye indirgemek (Ludwig Feuerbach..., s.18, 30, 44), hatta bazen, onu Haeckelci uyarlanma/kalıtsallık kavram çiftiyle aşmaya çalışmak (Doğanın Diyalektiği, s. 316) gibi çok yanlış yorumlara yöneldi. Ereksellik yine gündeme gelmişti. Bazen de Engels "Maymundan insana geçişte emeğin rolü" adlı çalışmasıyla, (antropomorfizmin izlerini taşıyan) İnsanın Türeyişi'yle kendi arasına mesafe koyuyordu. Marx, daha 1864'te, Darwin'in "maymunlar ile insanların ortak ataları olduğunu kanıtladığını ve böyle bir bilginin ideolojik sonucunu anlamıştı. Engels, bu antropogenetik çalışmasında, dik duruşun ve ellerin özgürce kullanılmasının, (hem ekonomi hem de antropoloji kavramı olarak) emeğe insanlaşma sürecinin motoru olmayı sağladığını belirterek, seçilim mekanizmasını bir yana itmiş ve Darwin'i düzeltmişti.
Bilindiği gibi o dönemin birçok metni Engels yaşarken yayımlanmamıştı ve belki kendisi de tezatlar içeren çalışmasının çıkmazlarını fark etmişti. Ama ölümünden sonra bu konulara birçok kez dönüldü ve Darwin hakkındaki yanılgılar tekrarlanıp durdu.
Sayfa 190 - Yordam KitapKitabı okudu
esas metin:#240853348
Bir metin:#240853456
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.