Livaneli'nin 2001'de yayınlanan bu kitabı tamamlaması 29 yıl sürmüş. 1970lerde yazmaya başladığı bu kurgu, o yıllarda yaşadığı Stockholm'de geçiyor. Politik bir mülteci olan Sami'nin, aslında politikayla hiç ilgisi olmayan yaşantısının, politikadan nasıl etkilendiğinin hikayesini okuyorsunuz. Cesur bir konu işlenmesine rağmen bence kitabı özel kılan şey konusu değil, anlatımı. Livaneli çoklu anlatıcı tekniğine ustalık isteyen bir yorum getirmiş. Üçüncü kişi anlatımıyla başlayan kitabın bir sonraki bölümüne geldiğimizde olayları baş kahramanımız Sami anlatmaya başlıyor. Üstelik Sami, kendisini anlatan bu üçüncü kişiyi eleştirerek yapıyor bunu. Yani yazar, yazarını eleştiren bir anlatım ekliyor hikayeye. Sonrasında sırasıyla bir yazardan, bir Sami'den okumaya devam ediyoruz olayları. Burada dikkat ettiğim bir detay da şu oldu: Livaneli, neleri yazara, neleri Sami'ye anlattıracağını özenle seçmiş. Çünkü üçüncü kişi anlatımında baş kahramana ve olaylara uzak kalan, nötr bir anlatım görüyoruz; Sami anlatırken araya duygular ve öznellik karışıyor haliyle. Ve biz de aynı olaylara öznel ve nesnel bakış açıları ediniyoruz okurken. Bu da hikayenin üç boyutlu olmasını sağlıyor. Kitabın isminde de yer edinen kedi motifi, Sami'nin zamanla kendini özleştirdiği karakteri sunuyor aslında. Detaylara dikkat ederek okuduğumuzda Sami'nin ve çevresindeki mültecilerin psikolojisi yalın ve derin bir şekilde sunulmuş bize. En ilginci, bu iki anlatım bize iki farklı son sunuyor. Yazarın kurgusal sonu, ve Sami'nin anlattığı "gerçek son". Teknik açıdan kurgu içinde kurgu denir mi bilemiyorum fakat bu hissi verdiği kesin. Farklı yargılar, değişen olgular, ödenen bedeller, intikam ve bağışlamak arasındaki gelgitler, ait olma hissi ve iletişim üzerine düşündüren, bunları sorgulayan akıcı bir romandı.

Bir Kedi, Bir Adam, Bir ÖlümZülfü Livaneli · Doğan Kitap · 202123,9bin okunma

·

48 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Kelime Avcısı