Gazzali, İslam dünyasının bilimsel anlamda geri kalmasının baş sorumlusu olarak gösterilir genelde. Bunun bir sebebi, itikadi mezhebidir: Farabi gibi Yunan ekolünden gelme filozofların veya Mutezile mensuplarının aksine esasen nakilcidir. Yani ayetler, hadisler ve sünnet akılla çelişirse, akıldan şüphe eder. (Ayetler var ayetler!) Bir şey kötü olduğu için Kuran tarafından yasaklanmaz, Kuran tarafından yasaklandığı için kötüdür. Senin görevin canım, tabii kabul edersen, buna akli bir sebep bulmak, bulamazsan da "vardır bir hikmeti" deyip geçmektir.Bu yeni veya uç bir konum değildi. Mantık üzerine kitaplar yazan, filozoflarla tartışmalara giren Gazzali'nin aksine, bu konularda akıl yürütmeyi bile günah bulan mezhepler vardı.
• Özetle Gazzali: "Kuran'dan yola çıkıp Allah'a dair 100 kanıt buldum."
• Mutezile: "100 ayrı kanıttan yola çıkıp Allah'ı buldum."
• Selefi: "Demek ki 100 defa şüphe etmişsiniz kâfirler!"
Gazzali'ye getirilen daha özel eleştiri ise Filozofların Tutarsızlıkları'nda belirttiği nedensellik anlayışı üzerinedir. Ona göre, birbirine sebep olmuş gibi gözüken olayların arasında sadece birliktelik ilişkisi vardır (irtibat), nedensellik (sebebiyye) ilişkisi yoktur.
·
35 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.