Yol ayrımları niçin vardır ? Bence başka bir senaryo mümkün olduğu için. Yoksa yol neden başka bir yöne doğru ilerlesin ? İşte bu senaryoların cumhuriyet için alıştırmalarından birinde geçiyor kitabımız. Savaş kazanılmış, memleket kurtarılmıştır. Artık Kamil bey serbesttir. Bu zafer rüzgarı yanında inkılapların biraz yapıcı biraz kıyıcı bulutlarını da Türkiye üzerine taşımıştır. Bulutların tahlilinini yapar bize Kemal Tahir. Serbest fırka denemesinin dört köşesinin her birini bir karakterine tutturup, Gazi'nin elinin kolunun bağlanışını, işe gelmezliğe karar veren bir avuç insanın, ülkenin ahvalini gözardı edişini, halkın başka partilerin başka hesaplarını ve sonunda - kitapta da adlandırıldığı gibi - kör dövüşünün sona erişini okuruz. Statüko kazanmış, devrimlere zeval (!) gelmemiştir. Kemal Tahir bu panaromasıyla, her sıkıştığını hissettiğinde demokrasiye müdahale edenlerin ilk nesil hallerini gözler önüne sermiştir. Her şeyin önemsendiği fakat milletin gözardı edildiği düzen korunarak cumhuriyet kurtarılmıştır. Cumhuriyet kurtulmuştur kurtulmasına fakat kimlik bunalımı olduğu gibi yerinde durmaktadır. Reddi miras edilen bir Osmanlı bakiyesi üzerine de birkaç laf söyler Kemal Tahir. Varlığının zeminini inkarın sadece altı boş bir devlet için anlamı vardır. Osmanlı'nın yerin dibine batırıldığı dönemin çarpıklığına da erken dönemde ayna tutar. Karakterler özelinde, savaş yorgunluğu ve anlamsal boşlukların yarattığı ataletsizliği işler Kemal Tahir. Kuvva-i Millicilerin savaştan sonraki durgunluklarını savaş atları benzetmesi ile açıklar. Savaş atları sadece savaşa gideceklerini hissettiklerinde haraketlenirler. Yeni mücadele alanı Kuvva-i Millicilere göre değildir. Aslında halkın bile dikkatini cezbetmez çünkü ana mesele yüzyıllar değişse bile aynıdır. Ekmek kavgası her şeyin üstündedir. Bu devrim furyası Çankaya ve bir avuç elitinin hem oyuncağı hemde işine gelendir. Yeni toplum ve kültür çabasına da dolaylı dokundurmalar sayfaların arasında gizlidir. Şahsen benim için kitabın en vurucu cümlesi "Kafkas'ta dondum Yemen'de yandım benden paso" cümlesiydi. Bu cümle 1912'de başlayan ve neredeyse kesintisiz 11 yıl süren savaşların yılgınlığıydı. İşte böyle bir tablo içinde yol ayrımı kesinleşmiş, aynı döngüye hapsolmuş bir Türkiye, halkının kucağına bırakılaverilmiştir.

Yol AyrımıKemal Tahir · İthaki Yayınları · 20192,892 okunma

·

75 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Arif Sinan Kılınçarslan