Mustafa Kemal Paşa onların bu isteğini reddetmiş ve 5 Kasım 1918'de, İstanbul'a gönderdiği bir yazıda İngilizlerin, Halep'in kuzeyinde ve kuzey batısında bulunan Türk kuv vetlerinin teslim olmasını istediklerini, bu yüzden oralarda bulunan kuvvetleri daha kuzeye çekmeye karar verdiğini ve İskenderun'a çıkacak İtilaf askerlerine ateş açılması için emir vermiş olduğunu bildirmişti. Fakat aynı gün Sadrazam İzzet Paşa, "Yıldırım Ordu Grubu Kumandanlığına verdiği cevapta, gerçi Mondros Mütarekesi'ne göre İngilizlerin İskenderun'u işgale hakları yoktur. Ancak Halep çevresindeki ordularını besleyebilmeleri için İskenderun'dan faydalanmak istemeleri de haklı bir istektir. Ayrıca mütareke müzakereleri sırasında İngilizlerin bizim lehimize yaptıkları değişiklik ve centilmenliğe karşılık vermek gerekir. Onları memnun etmek bir taraftan da Yunanlıların kıpırdanışını önlemek demektir. Esasen İngilizlerin İskenderun Limanı'ndan faydalanmaları ve Halep-İskenderun şosesini onarmaları bu yerlerin onlara bırakılacağını da göstermez. Onlar bu yerlerden sadece konuk olarak faydalanacaklardır" diyordu. Fakat Mustafa Kemal Paşa, 6 Kasım 1918'de buna da itiraz etti ve gönderdiği yazıda İngilizlerin gerçek maksatlarının İskenderun'u işgal ederek Yedinci Türk Ordusu'nun geri çekilme yolunu kesmek olduğunu açıkladı; mütareke müzakereleri sırasında gösterilen centilmenliğe karşılık verilmesine gerek duymadığını, İskenderun'un işgal işinin Yunan kıpırdanışı ile ne gibi bir ilgisi bulunduğunu anlayamadığını belirtti; "İskenderun'a her ne sebep ve bahane ile" olursa olsun çıkacak askerlere ateş açılacağını, İngilizlerin tekliflerini ve bu husus için verilecek emirleri yerine getiremeyeceğini bildirerek yerine başka bir komutan tayinini istedi. Ancak mesele daha çok uzamadı. Çünkü bir yandan İzzet Paşa, 7 Kasım 1918'de Yıldırım Orduları Grubu ile
7. Ordu Karargahını lağvetmiş, öte taraftan da Amiral Calthorpe, İskenderun hakkındaki İngiliz isteklerini hükümete resmen tebliğ etmişti. Bu tebliğden, General Allenby'nin anıyacağı süre içinde, İskenderun'un teslimi gerektiği aksi takdirde bu kasabanın zorla işgal edileceği anlaşılıyordu. Bundan çok telaşlanan İzzet Paşa, 8 Kasım 1918'de gönderdiği bir yazıda, General Allenby'a karşı koyacak kuvvet bulunmadığına ve güçlükle imzalanmış olan Mondros Mütarekesi'nin bu yüzden bozulmasına razı olunamayacağına göre İskenderun'un bırakılması zorunludur diyordu. Görülüyor ki bu hükümet, İtilaf Devletlerinin güçleri karşısında şaşkına dönmüş, bu yüzden mantıkla uzlaştırılamayacak emirler bile vermişti. Nitekim bu hükümetin terhis için verdiği emre uyulduğu takdirde "Elde bulunan silaha, malzemeye, hayvana bakacak insan" bile kalmamış oluyordu.
Sayfa 39Kitabı okudu
37 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.