Sürgün limanlarından biri olan Trabzon'da 1863 kışında her
gün yirmi ila elli Çerkes hayatını kaybediyor, izleyen bahann
en kötü günlerinde ise bir günde 500 kişinin öldüğü oluyor-
du; sadece Trabzon'da 300.000 kişinin öldüğü tahmin ediliyordu.
53 Bu korkunç tablo içinde hür ya da köle fark etmeksizin sahipsiz kalmış çocukların köle hükmünde satılmış olması da ihtimal dahilindedir. ltalyan tarihçi Fabio Grassi soykırım sonrasında hayatta kalabilen Çerkes muhacirlerin sefaletini şu şekilde ifade etmekteydi:
Soykırım sonucunda hayatta kalmayı başaran Çerkes ailelerin pek çoğu, bir şeyler kazanmak ya da kurtarmak için kendi çocuklarını köle olarak satmış ya da satmaya kalkmıştır. O yıllarda Şeyhülislam'ın makamı, yasadışı biçimde köle olarak satıldığını iddia edenlerin şikayetleriyle dolup taşıyordu.