İngiltere, nasıl olup da 1914 Temmuz Krizi'nden itibaren Osmanlıları strateji ve realpolitiğin temel kurallarına temelden aykırı düşen bir hafiflik içinde ele almıştır? Bunun sebebi anlaşıldığında, Osmanlıların Birinci Dünya Savaşı'na giriş nedenleri de çok daha iyi anlaşılacaktır.
Osmanlılar Avrupa'dan ayrılmış, fakat birbirleriyle anlaşmazlıkları da olsa Balkan Devletleri yeni ve Osmanlılardan daha fazla cazibe sahibi olduğu düşünülebilecek bir güç olarak peyda olmuştur. Osmanlı İmparatorluğu Balkan Harpleri'nde direnebilmiş, hiç olmazsa belirli ölçülerde Balkanlar'da tutunabilmiş olsaydı, ne Balkan Devletleri bu kadar büyümüş ne de Osmanlıların kaderlerini belirlemiş olan o berbat algılamalar da bu denli yerli yerine oturmuş olacaktı. Bu temel zafiyet algılaması yüzündendir ki, İngiltere başta olmak üzere İtilaf Devletleri artık sonunun geldiğini düşündükleri Osmanlı İmparatorluğu'nun müstakbel bir müttefik olabileceğini hiçbir şekilde düşünmemiş; inandırıcılığı olan toprak bütünlüğü garantileriyle ortaya çıkmamış, aksine, baştan itibaren niyetleri Osmanlı topraklarının paylaşımında en ön sırada yer almak olmuştur.
Yakın Doğu'nun tarihinin şekillenmesine müdahil olmuş, bu coğrafyada tarihin nasıl aktığını çok iyi bilen Londra ve Paris'in, Osmanlıların Rusya'dan korkularını anlamazdan gelmiş olmaları ancak art niyete işaret eder. Tabii, kendi yanlarında kendi zaferleri için kanını akıtmış bir eski imparatorluğu savaşın hitamında sırası artık gelmiştir diye parçalamaya kalkışmak, emperyalistlerin dahi kendilerine yediremeyecekleri bir nankörlük olur, kamuoylarına izahı da mümkün olmazdı.
Sonuçta, Osmanlıları değişimsizliğin resmettiği Şark'tan ibaret Sayan önyargıların şekillendirdiği, ikinci sınıf olduğu dahi söylenemeyecek bir diplomasi, Osmanlı İmparatorluğu'nun bir şekilde hâlâ sahip olmaya devam ettiği güç kaynaklarının, yaşama dönme mücadelesini vermeye son derece azimkâr olduğunun görülmesini de engelleyen bir zihniyetle buluşmuş ve 1914'te büyük resmi okuyamayan taraf İtilaf Bloku olmuştur. Osmanlı İmparatorluğu'nu hemen tamamen İngiltere'nin etki ve yönlendirmesinde değerlendiren İtilaf, Osmanlıların temel ve meşru ihtiyaçlarını karşılamak yerine Osmanlıların artık var olmayacağı bir gelecek tasarımına yönelmiş olduğu için Birinci Dünya Savaşı'nda bu coğrafyada meydana gelen büyük felaketlerden, savaş'ın epey daha da yayılıp ağırlaşmasına ve günümüze de devredilen istikrarsızlık ve insani trajedilere yol açmış olmaktan da sorumludur.
Sayfa 356
39 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.