Nietzsche'nin akıl hocalarından kabul ettiği ve okunmasını özellikle salık verdiği meşhur Alman bilim adamı ve filozof Lichtenberg, bu eserinde aforizma olarak bilinen yazımsal şekille düşüncelerini ifade etmiştir.
Lichtenberg'in eserinde özellikle Alman idealizmine ve edebi şekline mizahi dille karışık eleştiriler getirmektedir. Almanların idealizmde zirve saydıkları üç büyük isim vardır: Hölderlin, Schiller ve Goethe. Lichtenberg'in aforizmalaraından anladığımız kadarı ile bu eleştirilerden Goethe'de nasibini almıştır. Aforizmalardan birisinde "Werther" den bahsederek, Goethe'nin yazdığı "Genç Werther'in Acıları" isimli esere atıfta bulunmuştur. Gene Almanların artık klasikleşmiş olarak kabul edebileceğimiz marur duruşlarını ise: "Söyleyin, burun kıvırmanın burun silmeden önce öğrenildiği bir ülke daha var mıdır Almanya'dan başka?" diyerek ortaya koymuştur.
Kısaca Lichtenberg'e değinecek olursak; kendisi Fizikçi, Asronom, Doğa Bilimci ve Matematikçidir. Bu açıdan kendisinin pozitif bilimlerdeki deneyimine dayanarak emsali olan matematik kökenli Filozofların yaptıkları gibi mantıksal çıkarımlarda bulunmasını beklerken tam tersi olarak yazar saptamalarında kesin yargılardan kaçınmıştır. Ayrıca yazar, bir eseri doğru şekilde yazmanın kendince ipuçlarını da okuyucuya ifade etmektedir. Gördüğüm kadarı ile yazar kitabi metinlerde özgünlükten yanadır.
Lichtenberg'in fikirlerinde dikkat çeken bir diğer husus da kendisinin dine dair mizahi ama -fikren- sert üslubudur. Bu açıdan Lichtenberg'i, kendimce mizansel yaklaşımı nedeniyle günümüz filozoflarından Slavoj Zizek'e benzetmekteyim. Bilhassa Zizek'ten Nükteler isimli eseri okumuş olanlar, Hristiyanlık inancında var olan tarihsel ve güncel durumlara mizahi yaklaşımın nasıl bir boyut kazanabileceğini zirvesinde görmüş olacaklardır. Açıkçası Nietzsche'yi felsefi olarak etkiledikleri bilinen gerek Schopenhauer gerekse Lichtenberg'in yazımsal eserlerinin okunması Nietzsche'nin 21. yy'ı etkileyen fikirlerinin hangi düşüncelerin ışığında geliştiğini bizlere göstermektedir.
Eser ilk başlarda biraz dar ve sıkıcı ilerlese de kısa süre içerisinde kelimeler ve fikirler açısından oldukça zenginleşen ve genişleyen bir çerçeveye geldiği görülmektedir. Bazı eserleri okunduğunda; eseri yazanın bilgisi, bazı eserlerde yazarın tasvirleri bazı eserlerde de yazarın felsefi duruşu, okuyucu tarafından sezilmektedir. Lichtenberg'i okunduğumda ise yazar hakkındaki sezgim; kendisinin keskin bir zekaya sahip olduğudur. Kıymetli, aforizma şeklindeki ifadeler bazen uzasa da, akıcılığı yerinde bir eser. Tavsiye eder, keyifli okumalar dilerim.
