Ülkemizde, Fransız Teğmenin Kadını, Yaratık, Koleksiyoncu ve Büyücü adlı romanlarıyla bilinen İngiliz yazar John Fowles, bu kitabında "yaşam" üzerine tuttuğu notları bir araya getirmiş. Kitabın temel esin kaynağı, MÖ 5. yüzyılda, bizim topraklarımızda, Efeste yaşamış olan filozof Herakleitosun günümüze ulaşan notları. Kitabın son bölümünde de filozofun öğreti ve düşünceleri yer almış. "Ateş ve su birbiri için ve başka her şey için yeterlidir. Ama her biri kendi başına, ne kendisi için ne de başka herhangi bir şey için yeterlidir. Hiçbiri kusursuz efendi olamaz. Ateş bütün suyu bitirdiğinde, besinini yitirir, ve aynı şey tersinden de doğrudur." Kitaba ana başlığını veren "aristos" sözcüğü, Yunancada "en yüksek derecede iyi, türünün en iyi ya da en mükemmeli olan bir insan ya da nesne", anlamına geliyor. "Bir adamı yalnızca bu yaşama sahip olduğuna inandırın; o zaman çoğumuzun içinde yaşadığımız evler konusunda yaptıklarımızı yapacaktır. Hayal edebileceğimiz en arzu edilir evler olmayabilir bunlar, daha büyük, daha güzel, daha yeni, daha eski olmalarını arzulayabiliriz onların-ama şimdi içinde yaşamamız gereken evin bu olduğunu kabul ediyoruz ve onu yaşanabilir kılmak için de elimizden geleni yapıyoruz. Şu anki yaşamımda gelip geçici bir kiracı, gelgeç bir konuk değilim ben. O benim evim ve sahip olup olacağım tek ev. Sadece buna sahibim." Fowles, kitabında insan özgürlüğünün kendini ortaya koyduğu çeşitli biçimleri irdeliyor ve bu arada, sözgelimi "nemo" gibi, Freud kökenli gölgede kalmış kimi kavramları da, yeni bir boyut - siyasal boyut - katarak geliştiriyor. Fowles'a göre, sanatın kılgısı ve deneyimi, insan için bilimin kullanımı ve bilgisi kadar önemlidir ve sanatın insan için özel değeri onun gerçekliğe bilimden daha yakın olmasıdır. Sanatın en iyi ele geçirdiği şey zamandır. Bir başka deyişle, insan hayatının boşunalığının, gelip geçiciliğinin asli duygusu olan nemo en iyi "sanat" aracılığıyla ortadan kaldırılmış olur. Kitapta, Hıristiyanlık, Lamacılık gibi düşünce akımlarının ya da faşizm gibi bir sosyal hareketin temel görüşlerine tekrar tekrar değinerek günümüze damgasını vurmuş olan materyalist kültürle derinlikli bir hesaplaşmaya girişiliyor ve kültürü oluşturan temelleri enine boyuna sorgulanıyor. "Yapmak şimdi’dir, yaşamaktır; ölüm hiçbir zaman yapamaz. Her şey sonuçta araçtır, hiçbir şey erek değildir. Bütün ölümsüz dediklerimiz ölümlüdür. Nükleer bir felaketin yapabileceğini, zaman çoktan yapar. Bu yüzden şimdi yaşa ve bunu öğret. Gizem başlangıçta ya da sonda değil, şimdi’dedir. Hiç başlangıç yoktu; hiçbir son olmayacak." İlk bakışta belki biraz kötümser, muhalif, ama son derece çarpıcı ve güçlü sorgulamalar yapıyor. Ölüm, tanrı, raslantının zorunluluğu, gizem, hayatın rengi, insan ilişkileri, cinsellik, aile hayatı, toplum , ... ve "yeni bir eğitim" önerisi. Katılsanız da katılmasanız da her sayfayı çevirişinizde üzerine bir kaç dakika düşünmekten kendinizi alamadığınız kitap.

AristosJohn Fowles · Ayrıntı Yayınları · 200083 okunma

·

36 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Akın Ölmez