Kitap şöyle başlıyor; yazarın kanaatine göre İslam tarihinde en en çok tesir etmiş iki hadise vardır ki; bunlardan birincisi Abbasiler döneminde başlatılan, Yunan felsefesi içeren kitapların tercüme faaliyetleri, ikincisi ise ; Tanzimat. Osmanlı'nın çökme döneminin başlaması diyebileceğimiz, 1720 yılında Yirmisekiz Mehmet çelebi'nin Fransa'ya gitmesi ve oranın köşklerini, bahçelerini ve köpeksiz(!) sokaklarını öven mektuplarıyla, batıya doğru hayranlık gitgide artıyor. Tanzimat'ın ilan edilmesine kadar ki olaylara kısaca değiniliyor ve büyük gün asıl mevzu başlıyor. İngiliz dostu Mustafa Reşit Paşa eliyle Gülhane'de ilan edilen Tanzimat. Zamanın padişahı Sultan Abdülmecid. Yenilikçi padişah. Yalnız yazar padişaha aşırı derece yüklenmiş. Haklı olduğu mevzular olabilir ama kınarcasına sarf edilen sözler benim hoşuma gitmedi. Hakkaniyetli olmak efdaldir, tarih de de elbette. Gerçeği haykırmak, erdemdir. Ama bana aşırı gelen yerler geldi. Ben yazarın anlatırken bazı yerlere yorum kattığını biliyordum. O yüzden benim için sorun olmadı. Bunu belirtmek isterim. Tanzimat, Tanzimat'ın içindeki zimmiler ile Müslümanların eşit olma mevzusu üzerine duruluyor, kime yaradığı, kime yaramadığı, muhtevası, sonuçları inceleniyor. Sonra sırasıyla Tanzimat'ın devamı saydığı, Mithat paşa eliyle Kanun-ı Esasi, Jön türkler ve İttihat Terakkiciler. Yani Osmanlı yıkılırken, güya Batıya Avrupaya benzemeye çalışma gayretleri, ya da tam tersi, batıya benzemeye çalışmaya çalışırken yıkılan bir devlet. Kitap biraz aşırı yoruma kaçtığı yerler olsa da, kısaca konuya hakim olmak açısından güzel. Bilmek lazım. Okumak lazım. Özellikle yakın tarihi doğru okumak lazım.

Tanzimat'ın Götürdükleriİhsan Süreyya Sırma · Beyan Yayıncılık · 1995174 okunma

·

35 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

N. E. A.