Kitap bittikten sonra oturup kendime şu soruyu sordum: "Ben nasıl olurda şimdiye dek hiç Livaneli okumamışım?!" Nasıl kendimi böylesine harika bir yazardan mahrum bırakmışım? Her satırını virgülüne kadar sindirip, kendi benliğimi, ruhumu içinde bulduğum bu roman, benim için okuduğum ünlü felsefe kitaplarından daha sarsıcıydı... Yazar size gözyaşlarından oluşmuş kocaman bir taşı fırlatıyor. Bu taşı tutup cebinize mi koyarsınız yoksa sadece taşın size çarpmasıyla mı kalırsınız bilmiyorum, size kalmış. Ama incelemelerde çoğunluğun benim kadar sarsılmadığını görünce, hatta bu roman için 'çerezlik' sıfatını kullanınca insanların taşın sadece onlara çarpmasıyla kaldıklarını anladım... Çok fazla bir okuma birikimim olduğunu söyleyemem ama belirli başlı ünlü yazarları okumuşluğum vardır. İlk defa bu kadar sade ve zarif bir anlatımla bu kadar çok şey anlatıldığını gördüm... Diğer yazarların onlarca süslü cümleye sakladığı tüm anlamlar, bu kadar sade bir anlatımın içinde nasıl verilebilir, diye düşünerek hayran kaldım. Nasıl bir kişi sadece küçük bir adada yaşanan bu olaylarla tüm insanlığı özetlemiş olabilir ki? Martılar,anlatıcı,yazar ve başkan. Bunlar sadece bu romanın karakterleri değiller. Bunlar tüm kara parçalalarının üzerinde nefes alan 'insanlığın' içindeki tiplemeler... Ve bakkalın engelli oğlu... Onu anlatmaya ne sıfatlar, ne de benim zayıf cümlelerim yeter. Ama şunu söyleyebilirim; o bir tipleme olamayacak kadar özel... Kitap, kişisel ve politik hırsların dünyamıza verdiği zararları anlatıyor: Hem doğamıza, hem insanlara. Şiddetin ancak başka bir şiddetle önlenebileceği teorisinin yanlışlığı, korkunun insanların üzerindeki korkunç etkisi ve gücün peşinde koşarken herkesin kendi benliğini unutması ve canavarlaşması... Artık başımızı çevirdiğimizde karşılaştığımız için basit gibi gördüğümüz ama anlatılması bir o kadar zor olan konular... 'Güç kimin elindeyse canavar o'dur.' Okuyun!Kesinlikle ama kesinlikle öneririm.