Âsur kitabelerinde
hükümdar millete ancak kendi kudretini göstermek istediği zaman
hitabeder. Orhon kitabelerinde Türk kağanı zaferin şükranını
söylemek, fakat aynı zamanda noksanlarını ona bildirmek
için millete hitabeder. 6 6 Görülüyor ki Âsur kitabelerinde
hükümdar, kavminin üzerinde bir ceberut, bir ezici kuvvet gibi
ölduğu halde; Orhon kitabelerinde Türk kağanı, Türk budununun
üzerinde bilgisi ve cesareti ile bir yardımcı, kendini sevdiren ve
saydıran bir hamidir. İşte bundan dolayıdır ki Âsur kitabelerinin
tahlilinden bir nevi hikmet çıkarmak kabil olmadığı
halde, Orhon kitabelerinin tahlili diğer unsurlarla birlikte bize
bir Türk hikmetinin esas hatlarını vermektedir.