İncelemeye başlamadan önce sizinle bu kitapla ilgili çok şaşıracağınız, sıra dışı bir bilgi paylaşmak istiyorum: Dostoyevski bu kitabı kumar borcunu ödemek için sipariş üzerine sadece 25 gün........
Kızmayın hemen, küçük bir şakaydı arkadaşlar... :) Bu kitap hakkında konuşurken bu bilgiyi vermeyenleri Sibirya'ya kürek cezasına gönderiyorlarmış... Açıkçası Dostoyevski'nin bir kitabı hangi amaçla kaç günde yazdığı beni çok alakadar eden konular değil. Diğer Dostoyevski kitaplarında olduğu gibi sırası gelince aldım, okudum, okurken baya keyif aldım ve bitirip tekrar rafa kaldırdım. Kitaplarla ve yazarlarla bu ilişkinin ötesine geçmek beni oldukça zorlayan bir konu. Neyse, son olarak bir de harika bir Dostoyevski etkinliği tertip eden ve bu etkinlik için ciddi mesai harcayan sevgili 
Quidam 'a da içten bir teşekkür göndererek incelemeye geçiyorum...
İtiraf etmem gerekir ki, kitabı elime alana kadar kafamda bambaşka bir senaryo kurmuştum. Kitabın adı Kumarbaz ya, işte ilk bakışta zihnimde Mel Gibson'un oynadığı Maverick filmindeki gibi sahneler canlandı. Sanıyorum bir Dostoyevski romanı ile karşı karşıya olduğumu yeterince idrak edememişim. Kitabı okumaya başladıktan sonra her şey yerli yerine oturmaya başladı... Yine sorular, sorgulamalar, detaylar, tespitler, tahliller peş peşe gözlerimin önünden geçti... O yüzden kitabı henüz okumayanlar ve okumayı düşünenler için paylaşmak istedim bu bilgiyi de... Yani karşınıza Kıbrıs'ta makinenin başında kol çeken Serdar Ortaç ya da Çarkıfelek'ten kazandıklarını bir başka Çarkıfelek olan Rulette ezen Mehmet Ali Erbil gibi karakterler çıkmayacak, içiniz rahat olabilir bu konuda...
Benim gördüğüm kadarıyla kumar tutkusu, o çaresizlik duygusu ve her kumarbazın başından geçebilecek o malum olaylar kitabın fonunu oluşturuyor. Evet, Casino'ya ara sıra girip çıkıyoruz ama her zaman olduğu gibi asıl kumar dışarıda, hayatın içinde oynanıyor. Kendi için, geleceği için, en çok da aşkı için sürekli kumar oynayan bir adam var karşımızda: Aleksey İvanoviç... Onun kumarbazlığı biraz da karakterinden geliyor. Risk almak onda bir yaşam biçimi haline gelmiş. Bu hal, kimi zaman rulet masasında tüm parasını tek bir renge yatırarak, kimi zamansa sevdiğinin ağzından çıkan tek bir söz üzerine normal bir insanın asla cüret edemeyeceği işleri gözü kapalı yerine getirerek tecelli ediyor.
Kazanmak ya da kaybetmek onun için hiç önemli değil. Başka bir ifadeyle, karakterimiz sonuçla ilgilenmiyor. Onun için önemli olan o an yaşanması gerekeni yaşamak. İşte bu noktada, Dostoyevski'nin kitapta dile getirdiği sorgulamalardan birine, ahlak kuralları mevzusuna kısaca değinmek gerekiyor...
Burada bahsi geçen ahlak kuralları, ilk anda akla gelen ahlak kurallarından biraz farklı. Bu kavram daha çok çoğunluğun kabul ettiği ve çoğunluk kabul ettiği için 'doğrusu budur' şeklinde düşünülen geniş bir çerçevede ele alınmış. Kitabın ilk bölümlerinde Rothschild ailesine atıfta bulunularak bir döngüden bahsediliyor. Bu döngüye göre ailenin ilk nesli çeşitli ahlak kuralları etkisi altında öküzler gibi çalışıp (kitaptaki ifade) birikim yapmaya başlıyor. Bu birikim, 4-5 kuşak (yaklaşık 100 yıl) sonra devasa bir servete dönüşüyor. Yani birikimi başlatan kişinin 4. kuşaktan torunu bir servet üzerine oturuyor. Aleksey bu durumu uzun bir tiradla eleştiriyor ve 4.kuşak torunun faydalanacağı bir birikim yerine 'kazandığını yemek' üzerine kurulu bir hayatı savunuyor ki onun bu felsefesini kendi hayatında da uyguladığını görebiliyoruz.
------------------------------------
Hazır kitaptaki bazı sorgulamalara girmişken oradan devam edelim... Kitapta kumar olgusuyla birlikte öne çıkan bir başka konu da 'miras' konusu... Hatta bu iki konunun başa baş gittiği bölümlerin sayısı az değil. Peki kumar ile mirası bir araya getiren, onları aynı mahallenin iki yakın arkadaşı yapan şey nedir? Cevaplaması zor bir soru değil... Elbette üretmeden, kısa yoldan zengin olma sevdasıdır...
Bakın burası çok ilginç, kitapta yer alan neredeyse her karakterin maddi anlamda çok ciddi sıkıntıları var. Ancak hiçbir karakter, bu sıkıntılarını çözme konusunda çalışmaya, üretmeye dönük tek bir adım dahi atmıyor. Yarısı kumarhanede para toplama peşinde, diğer yarısı oturmuş miras bekliyor... Günümüzde de çok sık karşılaştığımız insan tipleri... Tabii içinde bulunduğumuz zamanda bu ikiliye yenileri de eklendi, o ayrı bir konu... Mesela İstanbul'da tam olarak bir rakam veremesem de azımsanmayacak sayıda çalışmadan, sadece babadan kalan evin kira geliriyle yaşayan insanlar var. Bunlar önceden en azından yılda bir defa iyi bir kiracı bulmak, evini, iş yerini yüksekten kiralamak için koltuklarından kalkıp sırf bunun için bir emek harcamak zorunda kalırlardı. Ancak son yıllarda bu işi de tamamıyla emlakçılar üstlendi:) Artık kira yiyicilere tek bir iş yapmak kaldı; her ayın başında mobil şubelerine girip kiranın yatıp yatmadığını öğrenmek:)
Tekrar lafın başına dönersek, kitaptaki karakterler dediğim gibi hayatlarını kumar veya mirasa bağlamış insanlar. Rulet masasının başında çarkın dönmesini bekleyen adamla, telgraf başında ölüm haberi bekleyen adamın heyecanı birebir aynı... Paraya bu kadar büyük bir hırs ve aşkla sahip olmak istemelerinin nedeni ise 'saygınlık'... Yani para varsa ünvan var, güzel bir kadınla veya yakışıklı bir erkekle evlilik var (kesinlikle aşk evliliği değil, amaç davetlere giderken yanında götürdüğü kişinin belli kriterlere uyan biri olması ve havalı görünmek), sözümona saygın, hayranlık uyandıran bir hayat var...
Aslında ne kadar ironik bir durum öyle değil mi? Hayata tek bir çivi çakmadan, tek bir insanın yaşamına dokunmadan, tek bir çocuğun rızkına katkı vermeden sadece herhangi bir yerden gelecek para ile saygınlık kazanmak ve bunu bir güzel çevreye satmak... Tabii bu tip şeylerin alıcısı olduktan sonra satıcı da olur mutlaka... O yüzden sadece tek bir tarafı da linç etmek doğru değil...
İşte bugün günümüzde bazı ünlü televizyoncuların veya futbolcuların eşleri de yukarıda bahsettiğimiz durumun farklı bir versiyonunu yaşamıyor mu? Kendilerine ait hiçbir vasıfları olmadığı halde Instagram hesaplarını yüz binlerce kişi takip etmiyor mu? Adlarına funclub'lar açılmıyor mu? Bir yere gittiklerinde önlerine kırmızı halılar serilmiyor mu?
Tabii çok daha acısı, o insanların hayatlarını takip eden milyonlarca gencin çalışıp çabalamak, üretmek, hayata bir iz bırakmak yerine nasıl yaparım da ben de onlar gibi bir hayat yaşarım diye daha küçük yaşlardan itibaren 'ŞU HAYATTA YIRTMANIN' hesabını yapar olmasıdır...
---------------------------------
Ülkemizde her ne kadar kumarhaneler kapatılmış olsa da, kumarbazlar hala hayatta ve bozulmuş bir arı kovanından çıkan arılar gibi dört bir yana dağılmaktalar...
Kumarhaneler olmasa da kumarın felsefesi, hazırcılığı, insanlara sattığı boş umut ve vaadler varlığını devam ettirmektedir... Kumarda her zaman hiçbir şey yapmadan çok kısa sürede zengin olabileceğiniz ihtimali vurgulanır. Anlatılmayan ise, yine hiçbir şey yapmadan çok kısa sürede tüm varlığınızı kaybedebilme ihtimalinin diğeriyle eşit olmasıdır... Bazen paranızı, bazen zamanınızı, bazen yaşama hevesinizi, bazen umutlarınızı, bazen de geleceğinizi kaybedersiniz...
Çünkü, kasa her zaman kazanır!
Herkese keyifli okumalar dilerim...
Teşekkürler karşılaştırmalı kısa yoldan zengin olma dersleri için, güzel olmuş inceleme yine, yalnız şeyi söylemeyi unutmuşsun sanki. Dostoyevski bu kitabı sadece 25 günde yazmış diye duymuştum, kumar borcu için olabilir. Ben ekleyeyim dedim. Maverick güzel filmdi, kumara ilgili her şey güzel oluyor ama :) Kaybetmesi dışında. Dediğin gibi artık ülkemiz gelişmiş medeniyetler seviyesine çıktığı için dört kuşak beklemiyor insanlar kolay yoldan para kazanmak için. Çiftlik banktaki Mehmet bey örneği gibi müteşebbis ruhlu insanlar, girişimleri sayesinde hem ruhumuzun bu bölümüne hitap edip gönlümüzü alıyorlar dolaylı olarak, hem de Rothschild 'ler gibi dört nesil beklemeden hemen yiyorlar kazandıklarını ve örnek oluyorlar genç yeteneklere. Eline sağlık bu güzel inceleme için. Sağlıcakla kal. (Şeyma Subaşı'ya da selam söyle, ailecek çok beğeniyoruz eserlerini :)
Teşekkürler Erhan. Başta yazdığın bilgi çok ilginç geldi. Kaynak ne acaba? 4 kuşak döngüsünün azalmasının nedeni Dosto’nun yazdığı ve benim de incelemeye dahil ettiğim ahlak kurallarının terk edilmiş olması sanırım. Artık servetler genelde ilk kuşak tarafından tüketiliyor. Uyandı herkes:) Şeyma Subaşı kim bu arada? Ben tanımıyorum öyle birini. Hep belgesel seyrediyorum ben, belki o yüzdendir:))) Sevgiler...
Öncelikle gerçekten bu sitede ağız tadıyla incelemelerini okuduğum bir üyesin abi. İçtenliğin, tecrüben ve bunları biraraya getirerek yazman gerçekten faydalı oluyor.
Ben kumarbaz ı 
Üç Büyük Usta kitabında biraz rastgeldim. Dosto'nun borçları da keyfi değildi. Ülkeyi terk ediyor tefecilerden. O parayı kazanmak için sadece Kumarbaz'ı yazmıyor. Başka kitapları da yazıyor. Spoiler vermeyeyim. Sana en iyisi tavsiye edip sözü bitireyim. 😊👍🏿
Mustafa çok teşekkür ederim güzel düşüncelerin için... Sevgi ve saygımız karşılıklı her daim...
Zweig’in kitabını ben de oldukça merak ediyorum. Dosto’nun 8 kitabını okudum. Balzac’ın ise tek kitabını okudum henüz. Dickens henüz kısmet olmadı ama en yakın zamanda İki Şehrin Hikayesi’ne başlayacağım. Bu iki yazar hakkında da biraz daha fikir ve izlenim edindikten sonra Zweig’in eserinin daha keyifli okunabileceğini düşünüyorum. O yüzden bekletiyorum bir müddet. Tavsiyen için ayrıca teşekkür ederim değerli dostum. Keyifli okumalar dilerim. Selam ve sevgiler...
Kitaba yeni başladım ve incelemelere göz atayım beni ne bekliyor acaba diye bakınırken ilk sizin incelemenize denk geldim, içerikle ilgili çok bilgiye ulaşmamak adına bazı yerlerini atlamış olsam da yazınız çok eğlenceli olmuş. Elinize sağlık.
Çok teşekkürler. İyi yapmışsınız atlamakla. Çünkü her ne kadar ‘spoiler’ vermemek için ekstra çaba göstersem de, kitapta geçen olayı bir şekilde analiz etmek, üzerine konuşmak için ister istemez detaylara girmek kaçınılmaz oluyor. Size de keyifli okumalar dilerim...
Bir an kendime, bir an Dostoyevski'ye, bir an kitaba, bir an topluma ve bir an sonra tekrardan kendime bakmamı sağlayan inceleme oldu. Her yerden bir parça barındıran bu inceleme, güzel bir yap-boz resmi oluşturmuş. Gülümseterek başlayan inceleme, sorgulatan ve acı gerçeklerle karşılaştıran bir şekilde devam etmiş. Bakış açıları ve yorumlar, kitaptan yola çıkılarak hayatımıza çok güzel oturmuş. Şahsen, üzerine sevdiğim bir tartışma konusudur. Ben de bir miras yiyen sayılırım. Ama bu incelemeden sonra kendimi sorgulamam gerektiğini anlamış oldum. İnceleme için teşekkür ederim, Necip Bey. Emeğinize ve kaleminize sağlık. Sağlıcakla kalın.
Çok teşekkür ederim Quidam, çok sevindim beğenmene... Son zamanlarda Dostoyevski ile yatıp kalkan biri olarak sende böyle bir iz bırakması benim açımdan değerli:) Tabii bir konuya da açıklama getirmek lazım. Ben miras yemeyle değil de insanın mirası nasıl yediğine, nasıl kullandığına odaklanıyorum biraz da. Neticede miras bir haktır, onu üretime dönüştürmek veya oturup yemek ise insanın tercihidir. Hak değil ama tercihler eleştirilebilir:) Hem etkinlik hem de değerli yorumun için tekrar teşekkürler. Sevgilerimle...
Hepinize birbirinden güzel yorumlarınız için ayrı ayrı teşekkür ederim. Şu an gazetenin devir-teslimi var. O yüzden sık giremiyorum siteye:) Yoğunluk geçsin tekrar geleceğim:) Sevgiler...
Necip Hocam çalıştığın gazetenin çoğu hatta iddia ediyorum hepsinden iyi yazıyorsun. Olayları günümüzle bağdaştırman falan alıştık iyi güzel hoşta her seferinde okuyucuyu yakalaman yetenek işi. Bence gazetede yan dal yap sen. :) Ellerine sağlık.
Anıl çok teşekkürler bu güzel sözler için. Tabii ki içindeki mübalağa senin bize ve yazdıklarımıza iyi niyetli, yapıcı bakışınla alakalı:) Yoksa bu bir gazete yazısı olsaydı, bu kadar içimden geldiğince yazabilir miydim, emin değilim... Hem buradaki okutları çok daha seviyorum, o da ayrı bir konuntabii:) Tekrar teşekkürler, sevgiler...
Çok keyifli bir incelemeydi. Okurken aldığın hazzı bize de yansıttın. Yalnız değindiğin bir konuya şerh düşmek istiyorum :)
"...sadece babadan kalan evin kira geliriyle yaşayan insanlar var. Bunlar önceden en azından yılda bir defa iyi bir kiracı bulmak, evini, iş yerini yüksekten kiralamak için koltuklarından kalkıp sırf bunun için bir emek harcamak zorunda kalırlardı. Ancak son yıllarda bu işi de tamamıyla emlakçılar üstlendi:) Artık kira yiyicilere tek bir iş yapmak kaldı; her ayın başında mobil şubelerine girip kiranın yatıp yatmadığını öğrenmek:)"
Burada bahsettiğin güzel bir hayat bence. Mesela onlar şu an sıcak yataklarında uyuyorlar, bizse iş yerlerimizde onların daha çok kazanması için çalışıyoruz. Yap tercihini :))
3 önceki yanıtı göster
Semih çok teşekkürler... Yorumunun üzerinden 10 saat geçmiş... Aradan geçen zamanda ben yaklaşık 40 milyon beyin hücresi tükettim bugün. Bahsettiğimiz adamlar ise evde 2 sezon dizi bitirdi aynı sürede... Yine de günün sonunda galiptir bu yolda mağlup:) şu an yorgunluk çayımı içiyorum. Bu çay en lezzetli çaydır ve asla feda edemem:) Tercihim belli o yüzden... Sevgiler dostum...
Dostoyevski benim okumaktan büyük onur duyduğum ve çok sevdiğim bir yazar. Ben genellikle kitap incelemelerini kitabı bitirdikten sonra okumayı tercih ediyorum. Okurken benim fark edemediğim gözden kaçırdığım bişey var mı diye. İncelemenizi gerçekten çok beğendim ve bunun üstüne yazılacak bir inceleme kalmış mıdır bilemem 😊 Emeğinize en çok da kitapla ve hayatınızla bütünleşmiş duygularınıza sağlık☺️
Siteye çok sık giremiyorum şu sıralar. Geciken cevabım için kusura bakmayın lütfen. Vakit ayırdığınız için çok teşekkür ederim. Ben de incelemeleri sonra okurum. Daha fazla keyif alırım bu şekilde. Son olarak, marifet kitaplarda diyelim:) Bizimkisi de aklımızda kalanları bir çeşit kayıt altına alma motivasyonu. Keyifli okumalar...
Abi şu an Schopenhauer'in bir kitabını okumaktayım. İncelemede belirttiğiniz bazı meseleleri yani böyle zenginlik budalalarına bi laf sokmalar falan içimin yağlarını eritiyor. Şu an ikisi üst üste gelince geceye puanım 10 oldu. Teşekkürler abi.
:)) Ben teşekkür ederim Mehmet... Senin bu yorumun da benim geceme keyif kattı:) İyi okumalar, sevgilerimle...
Bu yorum görüntülenemiyor
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.