Bu yorumu farklı bir mecra için yazmış bulunsam da buraya da atmak istedim aynı şekliyle... Ünlü Fransız Deneme yazarı Michel De Montaigne’ın Denemeler adlı eserinde bir bölüm ciddi manada hoşuma gitti. Metin olarak Montaigne bu bölümü kısa tutsa da, içerik bakımından ve metnin anlam genişliği size birçok pencereyi ardına kadar açmaya sebep oluyor. Bölümü okuduktan sonra toplumla alakalı bir özeleştiri yapma fırsatım oldu. İşte bu özeleştirinin nihayetinde gerçeklere açılan kapılar bu adamların bizden neden ileride olduğunu başka şekilde göstermiş bulundu bana. Montaigne, ‘Çeviri’ başlığı altında kaleme aldığı ve ciddi derece Montaigne’ın övgülerine mazhar olan Jacques Amyot’un Fransız Edebiyatındaki ilk çeviri eseri olan Plutarkhos’un, ‘Ünlü Adamlar’ı hakkındaki düşüncelerini içeriyor. Amyot, Yunanca olan bu eseri, büyük ustalıkla Fransızcaya birebir çevirmiştir. Anlatım o kadar muazzamdır ki, gram Yunanca bilmeyen Montaigne bile eserde anlatılan her şeye vakıftır. Çeviri, Yunancasıyla (Orijinaliyle) birebir aynıdır. Montaigne, bu eseri bulup, çevirisini yapıp, Fransız Edebiyatına kazandırdığı için Amyot’u yere-göğe sığdıramıyor. Haklıdır da… Düşüncelerini daha doğru düzgün diliyle beyan edemeyenlerin kalemle de pek arası iyi olmaz. Kalemle arası iyi olmayanların böyle bir durumla alakalı kaygısı olmaz ve yazmanın ne kadar (zaman bakımından) külfetli olacağını kestiremezler. İşin içine birde çeviri giriyorsa, geçen bu zaman iki-üç katına çok rahat çıkabilir. Zira zordur çeviri işi. Montaigne, sıradan bir biyografi çevirisi için minnetini ve o kişiye saygınlığını dile getirirken… Biz, bizim inandığımız dinin esaslarını belirten ve inandığımız yaratıcının Kelamını, Türk Milleti okusun da, anlasın diye Arapçasıyla birebir, en doğru çevirisine yaptıranlara, yapanlara hakaret ediyor, aşağılık sıfatlarla anıyoruz. Yetmiyor birde bunları gündelik, seviyesiz sohbetlerimizde meze olarak kullanıyoruz. Biz bir bakıma her şeyi, cahilliğimizden kaybediyoruz. Çünkü biz bilgiye, anlamaya, akla düşmanız. Önümüze ışık olan, işimizi kolaylaştıran kim varsa hepsini bertaraf edip, hepsine bir kulp buluyoruz. Ve sonra yine biz, neden gelişmiyoruz diye kendi kendimize sorular soruyoruz. Garip. Montaigne, sadece bir biyografi çevirisi için methiyeler dizerken Amyot’a, biz yerden yere vuruyoruz değerlerimizi. Diyeceğim şudur ki, düşmanı dışarıda aramaya gerek yok, düşman içeride. İçimizde, beynimizde… Konuyla ilgili noktalayacak olursam sözlerimi; Evet, bu insanlar bir eseri orada yaşayan toplumun anlaması için seferber olanlara minnet duyarlar. Biz ise bu işe kalkışan kişiyi sözlerimiz ve düşüncelerimizle yerden yere vurmaktan başka bir halt edemeyiz. Bunun getirisiyle de bir arpa boyu yol alamayız.

DenemelerMontaigne · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 202054,9bin okunma

··

19 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Doğukan Yaşin