THE İMAM
Diyanet’ten önce yani Osmanlı döneminde taşradaki imamların maaşları yoktu. Hatta diyanet kurulduktan sonra da uzun yıllar böyle devam etti. Şehirlerdeki ve merkezi yerlerde bulunan vakıfları olan mabetlerdeki görevliler maaşlarını vakıflardan alırlardı.
Köylerde imamlar öşürle çalışırlardı. Öşür, aslında zekât olarak Kur’an’da belirtilen sınıflara verilmesi gerekirken toplanıp imamlara veriliyordu. Köylerin çoğu bir imam tutabilecek kadar öşre sahip olmadığı için imam tutamıyorlardı. Zaten köylerin çoğunda cami de yoktu. Cenazeleri olduğunda imamı olan köye gidip imamı çağırırlardı. Bu mahrumiyet koşulları altında imamlar gelirlerini arttırmak için çeşitli yollar geliştirmişlerdir. Devir ıskat, mevlit, hatim indirme bunlar arasındaydı.
İmamlar maaş almaya başladıktan sonra da durumları çok iyi değildi. Çünkü maaşları azdı. Genellikle imamların günümüzdeki imamlar gibi bir ya da iki çocuğu olmaz. Allah ne verdiyse artık… Birden çok hanımları olanlar da vardı… Neyse o taraflarına girmeyelim.
Çocukken yazın Kur’an öğrenmek için hocaya giderdik. Bizim zamanımızda elifbayı bitirdikten sonra 30. cüzü okurduk. Daha sonra Fatiha’dan okumaya başlardık. Tabii o zaman okullar açılır. Öğrendiklerimizle yetinmek zorunda kalırdık.
Hoca Kur’an’ı parayla okutmazdı. Ancak ufak tefek hediyeler de fena olmazdı.
Mesela Maun suresine geldiğimizde “ve yemneʻûne’l-mâʻune” ayetini okuduğumuzda hoca “cib li ḳēlıb ṣâbûne” [bir kalıp sabun getir] der, bir kalıp Hamdi Dalan sabunu götürmemizi hatırlatırdı.
O zaman yeşil sabuna Garlı veya Hamdi Dalan derdik. Tıpkı deterjana mintaks, kâğıt mendile selpak, nebati yağa vita, margarine sana dediğimiz gibi.
Hatta meşhur bir ilmihalde müellif “mintaks temizdir, ama temizleyici değildir” diye yazmıştı. Şimdi olsa şirket ona tazminat davası açar, avuç dolusu parasını alırdı.
O da bahs-i diğer...
İmam, başka hatırlatmalar da yapardı. Başka bir sureye geldiğimizde bir tavuk isterdi.
Adnan DEMİRCAN
1 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.