SÖZLÜ KÜRT EDEBİYATI VE TOPLUM
Sözlü edebiyatın hem kaynağı hem de muhatabı toplumdur. Yüzyılların birikimi ile oluşan insanlık kültürünün doğal bir şekilde ortaya çıkan iletişim ve paylaşım alanı olduğu için sözlü edebiyat bir yandan toplumdan beslenirken, öte yandan toplumu besler. Sözlü Kürt edebiyatı ürünlerinde hayat tecrübeleri aktarılır, ortak acılar ve sevinçler dile getirilir. Gençlere verilen nasihatlerden beddualara, harman yerinde ya da tandır başında çalışanların söyledikleri ezgilerden, uzun kış gecelerinde dinlenen anlatılara, sohbet için yapılmış köy odaları ve divanhanelerde dillendirilen yaşanmış olaylara kadar hayatın her alanındaki durumları içinde barındırır. Bu anlatımlar içeriklerine göre atasözü, ninni, mani, bilmece, masal gibi isimlendirmelerle türlere ayrılırlar. Sözlü edebiyat ürünlerinin aktarılması yoluyla, çağların imbiğinden geçen bilgi, deneyim ve tecrübelerin sözlü gelenek vasıtasıyla kuşaktan kuşağa aktarıldığını söyleyebiliriz. İnsanların günlük hayatlarındaki en sıradan olaylardan en olağanüstü olaylara kadar hafızalarda kalan her türlü sosyal, siyasi, ekonomik ve insani durumlar, sözlü edebiyat ürünlerinde ete kemiğe bürünürler. Bu türlerin aktarımcısı, icra edicisi olan gezgin anlatıcılar, Kürt toplumunu oluşturan aşiretlerin durumu hakkında bilgiler vererek bir bölgenin diğer bölgeler hakkında bilgi edinmesini sağlarlar. Öte yandan bir bölgedeki sözlü edebiyat ürününü yaygınlaştırarak bölgesel olmaktan kurtarır, o anlatının milli bir aşamaya yükselmesine ön ayak olurlar. Değişik yörelerde kullanılan şive ve ağızların birbirine yakınlaşması, aşiretler arası savaşların anlatıldığı sözlü tarih aktarımı, geleneklerin yaşatılması gibi birçok alanda sözlü Kürt edebiyatı toplumsal bir işleve sahiptir
Sayfa 44Kitabı okudu
·
4 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.